فواید و عوارض AHA برای پوست و نحوه مصرف آن

آلفا هیدروکسی‌ها مجموعه‌ای از اسیدها با منشأ جانوری و گیاهی هستند. AHA برای پوست فواید متعددی دارد که مهم‌ترین آن‌ها لایه برداری پوست است. AHA در شیر گاو، میوه‌ ها و گیاهانی همچون نیشکر وجود دارد. استفاده از این هیدروکسی اسید می‌تواند مزایای متفاوتی برای پوست به همراه داشته باشد، که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

AHA چیست؟

AHA نوعی از اسیدهای هیدروکسی است. AHA به لحاظ نزدیکی با BHA هم خانواده است، چراکه این ماده نیز در گروه اسیدهای هیدروکسی قرار می‌گیرد. AHA برای پوست خواص و فواید متعددی دارد و می‌تواند در شرایط مختلف به حفظ سلامت و زیبایی پوست کمک کند. AHA یا آلفا هیدروکسی اسید در اقسام گوناگون در ترکیبات محصولات مراقبتی متفاوت یافت می‌شود. از جمله محصولات مراقبتی حاوی AHA می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

• مرطوب کننده‌ها
• تونر
• پاک کننده‌ها
• اسکراب
• لایه بردار
• ماسک

آلفا هیدروکسی اسید یا AHA یکی از انواع اسیدهای جانوری و گیاهی است و می‌تواند برای درمان و ترمیم بسیاری از مشکلات پوستی موثر واقع شود.

AHA چه فوایدی برای پوست دارد؟

ممکن است برای شما این سوال مطرح شود که AHA برای پوست چه کاری انجام می‌دهد و در چه شرایطی افراد می‌توانند از محصولات حاوی آلفا هیدروکسی اسید استفاده کنند؟

به طور کلی AHA برای پوست تاثیرات و خواص ترمیمی و زیبایی به همراه دارد. این اسید گیاهی یا جانوری عموماً در لایه برداری و جوانسازی پوست تاثیر بسزایی دارد. AHA برای پوست عمل لایه برداری و حذف سلول‌های مرده پوست را انجام می‌دهد و به برداشتن آن‌ها از روی سطح پوست کمک می‌کند.

بسته به غلظت آلفا هیدروکسی اسید محصول مراقبتی که استفاده می‌کنید، حتی می‌تواند در قویترین حالت تمام لایه خارجی و مرده پوست را پاکسازی کند. به همین علت است که از آلفا هیدروکسی اسید بعنوان لایه بردار عمیق پوست یاد می‌شود.

خواص AHA برای پوست

خواص AHA برای پوست متعدد است. از مهم‌ترین اثرات AHA بر پوست می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• پوست را نرم می‌کند و ناهمواری‌هایش را برطرف می‌کند.
• لکه‌ها و تیرگی‌های پوست را کاهش می‌دهد.
• جای جوش را محو می‌کند.
• جای زخم و اسکار را محو می‌کند.
• پوستتان را صاف می‌کند.

در ادامه بیشتر با فواید AHA برای پوست آشنا می شوید:

1. ضدپیری

یکی از فواید AHA برای پوست کاهش علائم پیری پوست است. افزایش سن، نور خورشید، استرس، تغذیه و آلودگی‌ها از جمله دلایل سرعت گرفتن بروز علائم پیری هستند. AHA کمک می‌کند چین و چروک و خطوط ظریف پوست را کاهش دهید و جوانی و زیبایی را به پوست برگردانید. پس برای رفع چروک پیشانی قدرت این ماده را دست کم نگیرید.

محصول حاوی آلفا هیدروکسی سلول‌های مرده انباشته شده روی سطح پوست را حذف می‌کند و سبب افزایش گردش خون در پوست می‌شود. سپس پوست کلاژن بیشتری تولید می‌کند، الاستینه آن افزایش پیدا می‌کند و خاصیت ارتجاعی پوست بهبود می‌یابد.

2. پیشگیری از جوش و آکنه

جوش و آکنه یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی هستند و عدم رسیدگی به آن‌ها می‌تواند زیبایی و سلامت پوست را به خطر بیاندازد. از آنجایی که AHA می‌تواند سلول‌های مرده را حذف کند، بنابراین در درمان جوش و آکنه نیز موثر خواهد بود. آلفا هیدروکسی با تخلیه و پاکسازی منافذ پوست سبب کوچک و بسته شدن منافذ می‌شود. در نتیجه مصرف منظم محصول مراقبتی حاوی آلفا هیدروکسی سبب می‌شود، دیگر دچار جوش و آکنه نشوید.

3. لایه برداری پوست

یکی دیگر از فواید AHA برای پوست، خاصیت لایه برداری آن است. زمانی که از آلفا هیدروکسی استفاده می‌کنید، دیگر نیاز به استفاده از براش‌های لایه‌بردار، لیفت‌های لایه بردار و اسکراب نخواهید داشت. اگر پوست شما خشک و حساس باشد AHA برای لایه برداری پوست شما بهتر خواهد بود.

4. بافت پوست را بهبود می‌بخشد

سومین فایده آلفا هیدروکسی برای پوست، خاصیت ترمیم کنندگی آن است. این ماده می‌تواند خشکی پوست را برطرف کند، منافذ باز پوست را کوچک کند، زبری پوست را برطرف کند. همچنین آلفا هیدروکسی با حذف سلول‌های مرده پوست به روشن شدن و صاف شدن پوستتان کمک کند.

عوارض مصرف AHA برای پوست

مضرات AHA برای پوست نسبت به فواید آن بسیار ناچیز است. البته باید بگوییم که اسید هیدروکسی اگر به صورت اصولی استفاده شود، هیچ خطر و ضرری برای پوست ندارد. اما در مواردی آلفا هیدروکسی عیوبی دارد:

• آلفا هیدروکسی پوست را لایه برداری می‌کند، بنابراین پس از لایه برداری پوست صورت در برابر خورشید آسیب پذیرتر می‌شود. بنابراین لازم است پس از استفاده محصولات حاوی آلفا هیدروکسی حتماً از ضد آفتاب استفاده کنید.
• محصولات آلفا هیدروکسی را افراد می‌توانند بدون ارائه نسخه خریداری کنند و این دومین عیبی است که به آلفا هیدروکسی نسبت داده می‌شود.
• برای نتیجه گرفتن از مصرف محصول حاوی آلفا هیدروکسی باید چند ماه صبر کنید، چون غلظت اسید آلفا هیدروکسی موجود در محصولات مراقبتی و زیبایی خیلی کم است.
• اگر پوستتان را با یک آلفا هیدروکسی قوی لایه برداری کنید، لازم است چند روز اصلاً در مقابل نور خورشید قرار نگیرید چراکه ممکن است پوستتان دچار التهاب و حساسیت شود.

کرم AHA مناسب برای پوست چرب

کرم AHA برای پوست چرب نیز وجود دارد. اما باید یادآور شویم که افراد دارای پوست مختلط و خیلی چرب بهتر است از محصولی استفاده کنند که غلظت AHA در آن بالاتر است. در حالت دیگر توصیه می‌شود این افراد از کرم‌های حاوی BHA که قویتر از AHA است استفاده کنند. چرا که لایه برداری حاوی BHA می‌توانند به صورت عمقی‌تر سبوم و چربی موجود در منافذ پوست را پاکسازی کنند.

 چرا باید از AHA برای پوست استفاده کنیم؟

از آنجایی که پوست ما در طول روز و ماه‌ها در تماس با انواع آلودگی‌ها، گرد و غبار و آلاینده‌ها است، بنابراین احتیاج به لایه برداری دارد. در صورتی که منافذ پوست از چربی، سبوم و آلودگی‌های محیطی پر شوند، با عوارضی همچون آکنه، جوش، لکه و چین و چروک پوستی رو به رو خواهیم شد. بنابراین ما در اینجا از AHA برای پوست بعنوان یک لایه بردار و پاک کننده استفاده می‌کنیم.

این اسید هیدروکسی می‌تواند لایه سطحی پوست حاوی آلودگی‌ها، چربی و سلول‌های مرده پوست را کاملاً حذف کند. با حذف این سلول‌های مرده پوست فرصت برای تولید سلول‌های جدید خواهد داشت. در نتیجه با استفاده از محصولات حاوی AHA پوست تازه می‌شود، تیرگی‌های پوست برطرف می‌شود و سلامت و زیبایی آن نیز ارتقا پیدا می‌کند.

نحوه استفاده از انواع محصول حاوی AHA

همه محصولات AHA برای پوست مفید هستند و می‌توانند اثرات مفیدی از خود برجای بگذارند. اما باید بدانید که بطور کلی تمام محصولات حاوی AHA پوست را لایه برداری می‌کنند و مناسب کسانی هستند که هدف پاکسازی پوست را در اولویت قرار داده‌اند. با وجود این اثرات و کاربردهای انواع متفاوت AHA برای پوست یکی نیست و در مواردی با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند.

غلظت AHA محصولی که شما انتخاب کردید باید حداکثر بین 10 تا 15 درصد باشد. اگر می‌خواهید از یک محصول جدید حاوی این اسید هیدروکسی استفاده کنید، حتماً در ابتدا از فواصل زمانی بلندتر شروع کنید تا پوستتان به آن عادت کند. ممکن است پوست شما حساس نباشد، اما احتیاط در این مورد می‌تواند پوستتان را از عوارض جانبی همچون تحریک و قرمزی در امان نگه دارد.

انواع آلفا هیدروکسی و تاثیراتشان بر پوست

هر یک از انواع AHA برای پوست فواید و اثرات متفاوتی دارند. در ادامه به بررسی برخی از انواع آلفا هیدروکسی اسید می‌پردازیم:

گلیکولیک

اسید گلیکولیک یکی از رایج‌ترین انواع AHA به شمار می‌رود. این نوع AHA برای پوست مانند یک لایه بردار قوی عمل می‌کند. اسید گلیکولیک از گیاهی به نام نیشکر تهیه می‌شود و خواص متعددی برای پوست و حفظ سلامت و زیبایی آن دارد.

اسید گلیکولیک در لایه برداری اثر قابل توجهی دارد. این اسید هیدروکسی بخاطر خواصی که دارد بعنوان یک محصول درمانی چند منظوره برای درمان مشکلات پوستی معرفی می‌شود. این AHA برای پوست خاصیت ضد میکروبی دارد و از بروز آکنه نیز جلوگیری می‌کند. اسید گلیکولیک در تعدادی از لایه‌ بردارها و همچنین محصولات مراقبت از پوست روزانه وجود دارد. از جمله محصولات حاوی این هیدروکسی اسید می‌توان به تونرها و ضد چروک‌ها اشاره نمود.

لاکتیک

اسید لاکتیک دیگر AHA رایجی است که برای حفظ سلامت و زیبایی پوست استفاده می‌کنیم. از این نوع AHA برای پوست جهت کاهش اثرات پیری استفاده می‌کنند. اسید لاکتیک برخلاف دیگر AHAهای ساخته شده از میوه‌ها، از لاکتوز موجود در شیر بدست می‌آید. اسید لاکتیک علاوه‌بر لایه برداری یک ماده ضد پیری و جوان کننده نیز هست.

برای اینکه از فواید این نوع AHA برای پوست بهرمند شوید، باید محصولاتی همچون کرم لایه بردار، ماسک لایه بردار و سرم پیش از خواب استفاده کنید. البته دقت کنید که محصول حاوی این ماده اسید هیدروکسی باشد.

تارتاریک

احتمالاً کسی از خواص و اثرات این نوع AHA برای پوست مطلع نیست، چراکه تقریباً نوع ناشناخته و کمتر دیده شده آلفا هیدروکسی محسوب می‌شود. تارتاریک از عصاره انگور تهیه می‌شود و ممکن است به کاهش علائم آسیب خورشید و آکنه کمک کند. این نوع آلفا هیدروکسی در محصولاتی همچون سرم صورت، پاک کننده لک‌های پوستی و مرطوب کننده وجود دارد.

سیتریک

سیتریک یکی از معروف‌ترین AHAها است. این AHA برای پوست خاصیت از بین بردن لکه‌های زبر پوست را دارد. همچنین اسید سیتریک می‌تواند PH پوست را خنثی یا تنظیم کند. اسید سیتریک از عصاره مرکبات تهیه می‌شود. اسید سیتریک بیشتر در تونر‌ها و سرم‌های پوست موجود است. تونر و سرم اسید سیتریک را معمولاً پیش از مصرف مرطوب کننده استفاده می‌کنند تا از فوایدش بهرمند شوند.

این ماده در کرم ضد آفتاب نیز وجود دارد، چراکه اسید سیتریک می‌تواند قدرت محافظت کرم از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش را افزایش دهد.

مالیک

اسید مالیک یکی از متمایزترین انواع اسید هیدروکسی‌ها است. اسید مالیک نوع متقاطع AHA و BHA است. این اسید از اسیدهای سیب بدست می‌آید. در مقایسه با AHA ها، اسید مالیک به اندازه یک عنصر انفرادی تاثیرگذار نیست. اما اگر در کنار دیگر انواع اسیدها قرار بگیرد، تاثیرشان را افزایش می‌دهد.

ماندلیک

اسید ماندلیک حاوی مولکول‌های بزرگ است. این هیدروکسی اسید از عصاره بادام به دست می‌آید. از این AHA برای پوست جهت بهبود بافت پوست و همچنین کاهش اندازه منافذ پوست استفاده می‌کنند. اگر اسید ماندلیک با دیگر اسیدها ترکیب شود، تاثیر لایه برداری آن‌ها را افزایش می‌دهد.

سوالات رایج درباره ترکیب محصولات مختلف مراقبت از پوست با AHA

در این قسمت، موارد مصرف و ترکیب محصولات مختلف را بررسی می کنیم.

استفاده از AHA همراه با ویتامین C مجاز است؟

برخی تلاش می‌کنند، بدون داشتن اطلاعات و علم کافی دست به ترکیب مواد مختلف بزنند و محصولی قوی برای مراقبت از پوست خود بسازند، اما آیا این کار همیشه نتیجه مثبتی در پی دارد؟ اگر می‌خواهید ویتامین C و AHA را با هم ترکیب کنید، باید بگوییم بهتر است دست نگهدارید.

از آنجایی که ویتامین C اغلب بر روی پوست اثر لایه برداری دارد، ما معمولاً ترکیب این دو را توصیه نمی‌کنیم. جدا از تحریک احتمالی پوست، این دو ماده می‌توانند در ترکیب با یکدیگر خنثی شوند و در حقیقت شما محصولی را استفاده می‌کنید که تاثیر بر پوست نخواهند داشت.

ترکیب AHA/BHA با اسید هیالورونیک منعی دارد؟

در این مورد منعی وجود ندارد و برعکس این ترکیب یک ماده موثر به شما می‌دهد. اسید هیالورونیک مانند AHA و BHA عمل نمی‌کند، چراکه پوست شما را از بین نمی‌برد یا در اصطلاح لایه برداری نمی‌کند. اسید هیالورونیک در واقع ماده‌ای مغذی است که پوست را آبرسانی نیز می‌کند. بنابراین تنها وجود اسید در کنار هیالورونیک سبب می‌شود، افراد تصور کنند این ماده یک نوع اسید است. اسید هیالورونیک برای استفاده بعد از اسیدهای لایه بردار عالی است.

آیا می‌توانیم از بیش از یک محصول حاوی AHA و BHA استفاده کنیم؟

بله. ولی چنین کاری را توصیه نمی‌کنیم، چراکه لازم نیست. اگر یک تونر BHA یا AHA برای پوست استفاده می‌کنید و یک سرم هم دارید که حاوی این ترکیبات است، استفاده از هر دو در یک زمان را توصیه نمی‌کنیم، چرا که فایده چندانی نخواهد داشت. در بدترین حالت، ممکن است پوستتان در اثر استفاده همزمان از چند محصول حاوی AHA و BHA تحریک شود. بنابراین سعی کنید از این محصولات لایه بردار و پاک کننده در روزهای مختلف و به صورت جداگانه استفاده کنید.

آیا می‌توانیم اسیدهای AHA و BHA را ترکیب کنیم؟

اسیدهای سالیسیلیک، گلیکولیک و اسید لاکتیک همگی لایه‌برداری موثری هستند که می‌توانند بافت، رنگ پوست و آکنه را درمان کنند. همانطور که گفته شد، هر سه این AHA برای پوست مفید هستند، اما از طرفی سبب کاهش رطوبت پوست می‌شوند و ممکن است تحریک پوستی را در پی داشته باشند. بنابراین توصیه نمی‌کنیم که این اسیدها را در ترکیب با هم استفاده کنید.

اگر محصول مراقبت از پوست تهیه کردید و حاوی ترکیبی از اسیدهای AHA و BHA است، حتماً در هنگام مصرف آن از یک محصول آبرسان نیز استفاده کنید.

AHA ها را با چه ترکیباتی می‌توانیم استفاده کنیم؟

از یک یا چند نوع محصول حاوی AHA برای پوست استفاده می‌کنید و قصد لایه برداری و پاکسازی پوست را دارید، می‌توانید آن را در کنار محصولات دیگری نیز استفاده کنید. از جمله ترکیبات مراقبتی مجازی که می‌توانید در کنار AHA استفاده کنید، می‌توان به مواد مرطوب کننده و SPF که در ضد آفتاب وجود دارد اشاره نمود.

آیا باید پس از اسید آلفا هیدروکسی از مرطوب کننده استفاده کنیم؟

توصیه می‌شود بعد از مصرف محصول حاوی AHA برای پوست از مرطوب کننده هم استفاده کنید. مرطوب کننده می‌تواند تحریک پوستی ناشی از AHA را به حداقل برساند. از کرم‌ها و مرطوب کننده‌های حاوی سرامید، پترولاتوم، اسید هیالورونیک و گلیسرین جهت آبرسانی و تسکین پوست استفاده کنید.

چه زمانی پزشک AHA تجویز می‌کند؟

گاهی پزشک متخصص پوست برای برگرداندن وضعیت نرمال به پوست تشخیص به مصرف AHA می‌دهد. معمولاً زمانی آلفا هیدروکسی تجویز می‌شود که پزشک بخواهد پوست شما را به صورت عمقی پاکسازی کند. این اسید هیدروکسی می‌تواند نسبت به گزینه‌های مراقبتی OTC قویتر باشد. چراکه در این مورد پزشک غلظت AHA را تعیین می‌کند و ممکن است درصد بالایی از این اسید را جهت درمان پوست تجویز نماید.

معمولاً در موارد زیر از AHA برای پوست استفاده می‌کنند:

• هایپرپیگمانتاسیون خفیف مانند لکه‌های پیری، ملاسما و اسکار
• درمان منافذ بزرگ شده
• درمان و کاهش خطوط ظریف و چین و چروک‌های سطحی
• یکنواخت کردن رنگ پوست

اگرچه اغلب AHA برای پوست‌های مختلف قابل استفاده است و همیشه بعنوان محصول ایمنی برای انواع پوست به بازار عرضه می‌شود، اما اگر پوست بسیار خشک و حساسی دارید باید در مصرف آن محتاط‌تر باشید. ممکن است لازم باشد برای جلوگیری از تحریک پوست خود، به تدریج تا مصرف روزانه پیش بروید. یعنی در ابتدا با فواصل زمانی طولانی از آن استفاده کنید و کم کم فواصل مصرفش را کمتر کنید.

BHA و AHA برای پوست چه تفاوت ها و شباهت هایی دارند؟

از آنجایی که بارها گفته شده این دو اسید گیاهی جانوری از خانواده اسید هیدروکسی هستند، بنابراین برخی تصور می‌کنند این دو اسید هیچ تفاوتی با هم ندارند. اما AHA برای پوست چند خواص بخصوص دارد و BHA نیز همینطور است. در ادامه به تفاوت‌های این دو اسید اشاره خواهیم کرد:

• AHA مخفف آلفا هیدروکسی اسید است، اما BHA مخفف بتا هیدروکسی اسید است.
• AHA یک نوع اسید محلول در آب است و از میوه‌های شیرین ساخته می‌شود، اما BHA نوعی اسید محلول در روغن است.
• AHA برای پوست بعنوان یک لایه بردار قوی عمل می‌کند و سبب یکنواخت شدن رنگدانه پوست با تعویض سلول‌های جدید می‌شود.
• BHA قویتر از AHA است و به صورت عمیق‌تر منافذ پوست را پاکسازی می‌کند. این اسید هیدروکسی سلول‌های مرده را از منافذ خارج می‌کند و سبوم اضافی را کاملاً از بین می‌برد.

اما BHA و AHA برای پوست مزیت‌های مشترکی دارند، چراکه هر دو این اسیدها از گروه اسیدهای هیدروکسی هستند. این دو اسید در موارد زیر اشتراک دارند:

• سبب کاهش التهاب پوست می‌شوند.
• آکنه را درمان می‌کنند.
• علائم روزاسه را کاهش می‌دهند.
• منافذ بزرگ و باز را کوچک می‌کنند.
• سبب برطرف شدن چین و چروک‌های سطحی می‌شوند.
• سبب یکنواخت شدن رنگ پوست می‌شوند.
• بافت کلی پوست را بهبود می‌بخشند.
• سلول‌های مرده پوست را حذف می‌کنند.
• منافذ باز را میبندند و از بروز آکنه جلوگیری می‌کنند.

آیا موارد مصرف BHA با AHA برای پوست مشترک است؟

خیر با وجود اینکه این دو اسید هیدروکسی از یک خانواده هستند، اما AHA آلفا است و BHA بتا. از BHA یا بتا هیدروکسی عمدتاً برای درمان آکنه و آسیب‌های ناشی از نور خورشید استفاده می‌کنند. این محصولات به اعماق فولیکول‌های موی شما می‌روند تا چربی‌های اضافی و سلول‌های مرده پوست را خشک کرده و منافذ پوست را باز کنند. بنابراین بتا هیدروکسی در شرایط درمانی شدیدتر محصول موثرتری خواهد بود.

بتا هیدروکسی؛ محصول پاکسازی بهتر برای پوست‌های چرب

برخی سوال می‌کنند که َAHA برای پوست مختلط و چرب بهتر است یا BHA؟ در این مورد خاص پزشک توصیه می‌کند شما از محصولی استفاده کنید که حاوی BhA است، چرا که بتا هیدروکسی در از بین بردن سبوم قویتر است و به همین علت به افراد با پوست مختلط تا چرب توصیه می‌شود. اگر پوست همزمان با چرب بودن حساس هم باشد، از غلظت کمتر بتا هیدروکسی استفاده می‌شود.

در موارد پزشکی خاص نیز برخی از پزشکان توصیه می‌کنند افراد مبتلا به روزاسه جهت تسکین قرمزی پوست از BHA استفاده کنند تا زودتر به هدف درمان نزدیک‌تر شوند.

روش صحیح استفاده از شوینده AHA برای پوست

اگر محصول مراقبت از پوستی که خریداری کردید حاوی آلفا هیدروکسی است، به روش زیر از آن استفاده کنید:

• مقدار کافی از شوینده را روی پوستتان ماساژ دهید.
• اجازه دهید 30 ثانیه روی پوست بماند.
• برای شستشوی پوست از آب ولرم استفاده کنید.
• با استفاده از یک حوله تمیز پوستتان را خشک کنید.
• از مرطوب کننده استفاده کنید تا پوستتان دچار خشکی نشود.

در پایان این مقاله به پاسخ پرسش های رایجی در این زمینه می پردازیم.

سوالات متداول درباره AHA برای پوست