چندین عامل میتوانند علت جوش چانه باشند و با اینکه چندین فاکتور در کنار هم سبب بروز آن شده باشند. برخی از زنان در دوره پریودی درگیر جوش در ناحیه چانه و گونه میشوند و نمیتوان براحتی چنین چیزی را پنهان نمود. رشد چنین ضایعهای روی پوست صورت ناخوشایند است و باید راه حل خوبی برای رفع آن پیدا کنیم.
در این بخش به بررسی علت جوش چانه و گردن، علت جوش چانه در پریودی و دیگر مباحث مرتبط با بروز جوش در چانه، گردن و پیشانی خواهیم پرداخت.
علت جوش چانه در خانمها
مطالعات گسترده نشان میدهند که عمدتاً علت جوش چانه زنان تغییرات هورمونی است. پزشکان علت جوش چانه را بیشتر نوسانات هورمونی تلقی میکنند، چراکه زنان و دختران بیشتر جوش روی گردن، پیشانی، چانه و فک را زمانی تجربه میکنند که نزدیک یا در یک دوره خاص زنانه هستند.
مثلاً برخی از بانوان و دختران جوان در دوره پیش از قاعدگی و سیکل خونریزی قاعدگی جوش چانه و فک را تجربه میکنند. همچنین زنانی هستند که در دوره پیش از یائسگی و بارداری درگیر این وضعیت هستند. اما این گفته را رد نمیکنیم که علت جوش چانه میتواند در هر فرد با فرد دیگر متفاوت باشد و شاید در مواجهه با فاکتورهای دیگری جوش چانه را تجربه کند.
چگونه میتوان با بروز جوش چانه مقابله کرد؟
اگر مورد جوش چانه یا هر نقطه دیگر صورت خفیف باشد، قطعاً براحتی میتوانیم با استفاده از محصولات مراقبتی و درمانی بدون نسخه علت جوش چانه را در خانه کنترل کرده و در نهایت جوشها را بهبود ببخشیم.
در موارد شدیدتر، ممکن است فرد تصمیم بگیرد برای مقابله با علت جوش چانه یک روش قویتر را انتخاب کند و سراغ محصولات یا دیگر تکنیکهای درمانی قویتر برود. در این مورد تنها متخصص پوست میتواند برای درمان جوش صورت به فرد کمک کند.
یک علت جوش چانه در خانمها که بسیار شایع است، چربی خود پوست است. چربی طبیعی که در منافذ پوست تولید میشود، میتواند بستر خوبی برای انباشته شدن گرد و غبار و باکتریها باشد. این چربی اگر بیش از حد باشد باکتریهای فرصت طلب را در منافذ صورت، گردن، پیشانی و پشت بدن حبس کرده و سبب بروز جوش و آکنه میشود.
زمانی که آلودگیها در منافذ پوست حبس میشوند، منافذ دچار قرمزی و التهاب شده و جوش بوجود میآید. در این بخش قصد داریم ضمن توضیحی مختصر درمورد علت جوش چانه، پیشانی و بطور کلی صورت و گردن درباره راههای برطرف کردن و مقابله با علل افزایش شانس بروز جوش نیز اطلاعات خوبی در اختیارتان بگذاریم.
چرا زنان دچار جوش صورت و گردن میشوند؟
تقریباً تمام دختران و زنان در طول دوره پیش از بلوغ، بعد از بلوغ، دوره باروری و پیش از یائسگی جوش و آکنه را تجربه میکنند. برخی در ناحیه صورت و بیشتر در چانه، پیشانی و فک و برخی نیز روی گردن و پشت درگیر جوش میشوند. علت جوش چانه و پیشانی میتواند هم هورمونی باشد و هم مرتبط با بهداشت پوست باشد. بنابراین بهتر است علل یا علت جوش چانه خود را با کسب اطلاعات بیشتر پیدا کنیم.
در خصوص علت جوش چانه باید به چند نکته اشاره کنیم:
جوشهای چانه با جوشهای دیگر نقاط بدن متفاوت نیستند
ممکن است شما فکر کنید چون علت جوش چانه مسئله بخصوصی است، بنابراین نوع آن هم متفاوت است، اما کاملاً این تصور اشتباست. جوشهای روی چانه کاملاً شبیه و مانند جوشهایی هستند که در دیگر بخشهای بدن بوجود میآیند. بنابراین اگر در ناحیه پشت، سینه و گردن هم دچار جوش میشوید، باید بدانید که هیچ تفاوتی با جوشهای صورتتان ندارند.
اصلیترین علت جوش چانه چربی پوست است
روغن یا چربی طبیعی یک علت جوش چانه در خانمها است. چربی پوست قادر است سلولهای مرده و دیگر زبالهها و باکتریها را در یک یا چند منافذ پوست حبس کند. زمانی که آلودگیها در منافذ با چربیها ترکیب و انباشته میشوند، بستر فوقالعاده خوبی برای ایجاد التهاب و در نهایت ایجاد جوش ایجاد میشود.
جوشهای چانه نتیجه نوسانات هورمونی هستند
دیگر علت جوش میتواند نوسانات هورمونی باشد. بسیاری از زنان و دختران به دلیل نوسانات هورمونی دچار جوش در نواحی مختلف صورت میشوند و این تقریباً در اکثر مواقع گذراست. مخصوصاً علت جوش چانه و پیشانی در بیشتر دختران نوجوان و زنان جوان هورمونها هستند. چون بدن این دو گروه تمایلات بیشتری برای تجربه نوسانات شدید هورمونی دارد.
آندروژنها علت جوش چانه هستند
آندروژنها میتوانند دیگر علت جوش چانه باشند. آندروژنها هورمونهایی هستند که عامل و مسئول تولید سبوم نیز شناخته میشوند. سبوم چربیای است که باید به میزان نرمال در پوست وجود داشته باشد تا رطوبتش حفظ شود. زمانی که آندروژنها دچار نوسان میشوند، سبوم بیشتری تولید شده، پوست بیش از حد چرب میشود و در نهایت داخل منافذ را پر میکنند.
زمانیکه منافذ پوستمان بسته شوند، جوشها ایجاد خواهند شد. چون هورمونها قادر هستند در دوره بزرگسالی هم دچار نوسان شوند، بنابراین میتوان علت جوش چانه و فک را آندروژن تلقی کرد. البته این جوشها ماندگار نیستند و وقتی سطح آندروژن به حالت طبیعی برگردد و چربی پوست کنترل شود، درمان خواهند شد.
علت جوش چانه و فک
علت جوش چانه و فک میتواند اختلالات هورمونی باشد. معمولاً در بیشتر موارد علت جوش چانه و پایین صورت در زنان نوسانات هورمونی شناخته میشود. گاهی علت جوش چانه در پریودی و بارداری نیز مرتبط با همین مسئله است. معمولاً زنان در روزهای نزدیک به شروع قاعدگی و چند روز اول پس از اتمام قاعدگی شانس بیشتری برای رشد جوش در قسمت فک و چانه دارند.
علت جوش چانه در خانمهای باردار و یائسه
نوسانات هورمونی میتواند علت جوش چانه زنان که نزدیک به دوره یائسگی هستند و یا دوره بارداری را پشت سر میگذارند هم باشد.
آیا استرس و افسردگی سبب جوش چانه میشود؟
مطالعات نشان میدهند که این قضیه برعکس است و با وجود اینکه گاهی افراد عنوان میکنند در اثر استرس دچار جوش میشوند، اما نمیتوان 100% علت جوش چانه را استرس و اضطراب معرفی کرد. در تحقیقات صورت گرفته نشان داده شده زنانی که بالغ هستند و مرتباً درگیر آکنه میشوند، به علت آثار ناخوشایند ظاهری دچار علائم خفیف تا متوسط افسردگی یا اضطراب میشوند.
دخترانی که در دوره بلوغ بیش از همسالان خود درگیر جوش چانه، گونه و پیشانی هستند، اغلب در محیط مدرسه و کلاس استرس بیشتری تجربه میکنند. آنها تمرکز کافی روی کار و یادگیری ندارند و بیشتر مستعد اختلالات مرتبط با اعتماد بنفس و افسردگی هستند. بنابراین برای از بین بردن جوش بلوغ باید ریشهایتر عمل کنید.
آیا زنان تنها دچار جوش صورت و گردن میشوند؟
با توجه به اینکه بیشتر نوسانات هورمونی علت جوش چانه در دختران و زنان پیش از یائسگی شناسایی و گزارش میشوند، دلیلی ندارد که همیشه تمام زنان و دختران درگیر جوش چانه، گونه یا پیشانی شوند. در برخی از موارد، امکان دارد فرد دچار جوش نشود، اما در مقابل درگیر دو مورد دیگر از عوارض نوسانات هورمونی در ناحیه چانه شود. گروهی از بانوان بجای جوش چانه با رشد موهای زائد و روزاسه درگیر هستند.
موهای زائد و ایجاد جوش در چانه
موهای زائد خود میتوانند علت جوش چانه باشند. موهای زائد هورمونی و موهای زائدی که در اثر تراشیدنهای مداوم در چانه رشد میکنند، شانس ایجاد جوش در این ناحیه را افزایش میدهند. در حالت نرمال این مردان هستند که در ناحیه فک و چانه رشد موهای زائد را تجربه میکنند، اما زنان نیز با برهم خوردن تعادل هورمون درگیر این وضعیت بصورت خفیف یا شدید میشوند.
برگشتن مو به داخل چانه و ایجاد جوش
دیگر علت جوش چانه در خانمها موی رشد کرده است. موهای زائد زمانی که رشد کرده اما به سمت داخل پوست برمیگردند، میتوانند علت جوش چانه باشند و زمینه را برای ایجاد التهاب و تورم پوست فراهم کنند. بنابراین با برگشتن مو به داخل بافت چانه، پوست متورم و قرمز شده و شاید چرکی شود. همچنین فرد در این ناحیه احساس درد شدید دارد.
ابتلا به روزاسه و ایجاد جوش در چانه
دیگر علت جوش چانه روزاسه است. خیلی اوقات زنان به دلیل ابتلا به یک بیماری شایع پوستی همچون روزاسه درگیر جوشهای متعدد در گونه، چانه، پیشانی و گردن میشوند. روزاسه سبب نمایان شدن رگهای خونی میشود و قرمزی و التهاب قابل توجهی در پوست ایجاد میکند. گاهی روزاسه سبب بوجود آمدن برآمدگیهای متعدد در پوست صورت شده، که از چرک انباشته شدند و شباهت زیادی به جوش دارند.
درمان و مقابله با علل بروز جوش در صورت و گردن
برای اینکه جوش چانه، گونه، پیشانی یا گردنتان را درمان کنید چه راه حلی دارید؟ اگر بتوانید دقیقاً بفهمید علت جوش چانه و گونه تان چه بوده، کارتان خیلی راحتتر میشود. خوشبختانه امروز برای رفع هر نوع علت جوش چانه یک یا چند روش درمانی موثر وجود دارد و میتوانیم زیبایی و سلامت پوستمان را حفظ کنیم.
زنان و دختران میتوانند برای درمان جوشهای چانه در خانه دست بکار شوند و از روشهای غیرتهاجمی و بیخطر کمک بگیرند.
برای برطرف کردن علت جوش چانه و درمان کامل جای جوش و التهاب آن لازم است از محصولات مراقبتی و درمانی که حاوی ترکیبات اسید سالیسیلیک هستند استفاده کنید. همچنین محصولات مراقبتی که حاوی بنزوئیل پراکسید هستند، در رفع این مشکل موثر خواهند بود. این دو ترکیب دارویی سبب خشک شدن جوشهای در کمتر از چند روز میشوند. البته درمان جوش بسته به شدت آن زمان میبرد، بنابراین شاید لازم باشد درمان را چند هفتهای ادامه دهید.
برای مبارزه با علت جوش چانه و درمان کامل ضایعات پوستی متورم و ملتهب، لازم است مراحل زیر را دنبال کنید:
- محل ایجاد جوش را با استفاده از یک شوینده ملایم شستشو دهید. همچنین شما میتوانید برای شستشو دادن پوست درگیر به جوش از اسید سالیسیلیک استفاده کنید.
- برای کمک به کاهش قرمزی، یک کیسه یخ را به مدت حدود 5 دقیقه روی ناحیه قرار دهید. راه درمان جوش با یخ را در مقاله دیگر ما بخوانید.
- یک کرم یا پماد حاوی بنزوئیل پراکسید روی ناحیه درگیر به جوش بمالید.
- سعی نکنید جوش روی چانه یا بطور کلی جوشهای صورت را با اعمال فشار و یا استفاده از اجسام تیز از بین ببرید.
در صورتی که جوشهای چانه و گونه شدید باشند و اصلاً با درمانهای خانگی بیخطر و غیرتهاجمی برطرف نمیشوند، شاید بهتر باشد تصمیم دیگری بگیرید. بهتر است برای پیدا کردن علت جوش چانه به متخصص پوست مراجعه کنید و درمان پوستتان را به او بسپارید.
درمانهای موثر درمان جوش چانه و پیشانی
زمانیکه پزشک علت را پیدا کند، برحسب شدت آسیب و جوشهای موجود روی صورت و گردن ممکن است چند توصیه درمانی دیگر نیز برای شما داشته باشد. این روشهای موثر عبارتند از:
آنتی بیوتیکهای خوراکی: همانطور که توضیح دادیم یک علت جوش چانه باکتریها و حبس شدن آن در بدن و منافذ پوستی است. پزشک با تجویز آنتی بیوتیک باکتریهای به دام افتاده را کنترل و نابود میکند. در نتیجه جوشهای چانه، گونه و پیشانی درمان خواهند شد.
ایزوترتینوئین: ایزوترتینوئین نوعی داروی دیگر در مقابله با علت جوش چانه و آثار آن شناخته میشود. این دارو معمولاً زمانی تجویز میشود که دیگر روشهای درمانی نتیجه مطلوبی نداشته باشند.
محصولات موضعی: محصولات مراقبت موضعی دیگر گزینه برای درمان جوش چانه است. پزشک برای کنترل و بهبود موضعی ضایعات پوستی بهترین کرم ضدجوش، پماد یا ژل ترمیم کننده پوست تجویز میکند. همچنین این محصولات مراقبتی خواص ضدباکتری، ضد التهاب و ضد درد نیز میتوانند داشته باشند.
لیزر درمانی: زمانی که علت جوش چانه مشخص باشد، اما پزشک نتواند با موارد دارویی و مراقبتی بالا عارضه را کنترل کند، لیزر درمانی تجویز خواهد شد. لیزر درمانی در مواردی که علت جوش چانه رشد موهای زائد متعدد و یا برگشتن و رشد مو به داخل بافت باشد، مفید واقع میشود.
تخلیه کیست: گاهی علت جوش چانه تنها یک نوسان هورمونی ساده نیست و مسئله دیگری زمینه بروز این وضعیت را فراهم کرده است. برحسب شرایط پزشکی، پزشک ابتدا جوش یا کیست را تخلیه کده و سپس کیست بزرگ را از داخل بافت برمیدارد.
لایه برداری شیمیایی: لایه برداری شیمیایی تحت نظارت کامل پزشک متخصص انجام میگیرد و اصلاً خدماتی نیست که شما بخواهید در سالنهای زیبایی و مراقبت از پوست دریافت کنید. در این روش پزشک با استفاده از ابزار و داروهای خاص نسبت به لایه برداری و درمان جوش پوست اقدام میکند.
قرصهای ضد بارداری: اگر علت جوش چانه نوسانات هورمونی باشد و بیمار باردار نباشد، قرصهای ضدبارداری میتوانند به او در متعادل سازی هورمونها کمک کنند. زمانیکه هورمونها با دارو تنظیم شوند، سبوم به اندازه طبیعی تولید شده و دیگر منافذ با چربی اضافه پر نمیشوند.
جلوگیری از بروز جوش صورت و گردن
نمیتوانیم با هر علت جوش چانه مبارزه کنیم و یا اینکه همیشه مراقب باشیم که درگیر جوش صورت نشویم. با وجود این چندین روش و اقدام راحت وجود دارند که میتوانند به ما در جلوگیری از ابتلا به جوش در ناحیه صورت و گردن کمک کنند.
شستن صورت و جلوگیری از بروز جوش
اگر بخواهید اصلیترین علت جوش چانه را تحت کنترل بگیرید و خیلی به ندرت بخاطرش درگیر جوش در ناحیه گونه، پیشانی و چانه شوید، تنها باید صورتتان را بشویید. تا اینجا متوجه شدید که یک علت جوش چانه و پیشانی سبوم زیاد پوست است. پس با شستن چانه و همه نقاط صورت با صابون ملایم میتوانید این چربی را کنترل کنید. اگر در طول روز دو بار یا بیشتر اینکار را تکرار کنید، بزودی برطرف شدن جوشهای قدیمی و افزایش سلامت پوست را شاهد خواهید بود.
تغییر رژیم غذایی و جلوگیری از بروز جوش
اجتناب از غذاهای چرب و غذاهای حاوی قند. احتمالاً این را بارها شنیدهاید که غذاها میتوانند تاثیر مستقیمی بر زیبایی پوست داشته باشند. دقیقاً همینطور است و غذا میتواند علت جوش چانه و هر نقطه دیگر از پوست در بدن باشد. بنابراین اگر همیشه دچار جوش صورت و بدن میشوید، در رژیم غذاییتان یک تجدید نظر اساسی بکنید. غذاهای چرب نخورید و غذاهای حاوی قند اضافی را نیز از برنامه غذاییتان حذف کنید. در مقاله دیگری لیستی از مواد غذایی ضدجوش آماده کردهایم.
اجتناب از محرکها و استرس برای جلوگیری از بروز جوش صورت
از استرس دوری کنید. اگر علت جوش چانه و صورت شما استرس است، بنابراین راحتترین روش مقابله با جوشهای مزاحم دوری کردن از موقعیتهای استرس زا است. همچنین باید از محرک هورمونی دوری کنید تا شانس دوباره برای نوسان شدید نداشته باشند.
جلوگیری از بروز جوش چانه با عدم لمس صورت
دستتان را از صورت دور کنید. شاید کسی تا بحال به شما نگفته باشد، اما ممکن است علت جوش چانه، پیشانی و گونه شما دستانتان باشند. دستها و انگشتان در طول روز با سطوح مختلفی در تماس هستند، بنابراین هر چندبار هم که شسته شوند میتوانند وسیله خوبی برای انتقال یافتن باکتریها و آلودگیهای دیگر روی صورت باشند. پس از لمس بیش از حد صورتتان با دست و انگشتان اجتناب کنید.
انتخاب درست ضد آفتاب برای جلوگیری از بروز جوش صورت
ضد آفتاب را تغییر دهید. دیگر علت جوش چانه و بطور کلی صورت در بسیاری از زنان و حتی مردان نوع ضد آفتاب است. با وجود اینکه ضد آفتاب یک محصول مراقبتی فوقالعاده مفید و موثر در مراقبت از سلامت پوست است، اما اگر درست انتخاب نشود، نتیجه عکس روی پوست ایجاد میکند. همیشه از یک ضد آفتاب فاقد چربی استفاده کنید، تا خیالتان از این بابت راحت شود.
از مسدود کنندهها دوری کنید
روغنها در بسیاری از مواقع به ما در مراقبت از پوست کمک میکنند، حتی برخی از آنها خواص زیبایی نیز دارند. اما اگر روغنهای مراقبتی را درست انتخاب و مصرف نکنید، تبدیل به آکنه چانه، پیشانی و دیگر نقاط مستعد صورت میشوند. همچنین از محصولات پوستی که حاوی روغنهای با قدرت مسدود کردن منافذ هستند، اجتناب کنید.
رعایت نظافت و جلوگیری از بروز جوش
شاید کمتر کسی به این علت جوش چانه و بطور کلی صورت واقف باشد. کثیف بودن ملحفهها و دیگر روپوشهای بستر خواب میتواند عاملی برای آلوده شدن پوست و ایجاد جوش باشد. همیشه هر چند روز یکبار ملحفهها را تعویض کنید و مرتباً آنها را بشویید. همچنین آنها را در مقابل نور خورشید خشک کنید و پیش از استفاده مجدداً اتو بکشید.
رسیدگی به موها و جلوگیری از بروز جوش
موها نیز میتوانند زمینه ساز بروز جوش در صورت و دیگر نواحی پوست بدن باشند، بنابراین آنها را از روی صورت دور کنید. همچنین در تمیز نگه داشتن آنها سهل انگاری نکنید.
جلوگیری از رشد موهای زائد
همانطور که در ابتدا نیز اشاره کردیم یک علت جوش چانه رشد موهای زائد است، بنابراین با کنترل این وضعیت نیز میتوانیم از بروز مجدد یا بیشتر جوش صورت و چانه پیشگیری کنیم:
از کرمهای موبر مرطوب کننده استفاده کنید. یکی از بهترین روشهای تسکین این وضعیت استفاده از کرمهای موبر است. کرمهای موبر تنها به صورت سطحی موهای زائد را برطرف میکنند، بنابراین دیگر مو به داخل بافت برنمیگردد یا پوست بخاطر تیغ زدن دچار التهاب نمیشود. البته دقت کنید که حتماً کرم موبر ترکیبات مرطوب کننده نیز داشته باشد.
از تیغ استفاده کنید. دیگر روش جلوگیری از بروز جوش صورت تیغ زدن موهای زائد است. سعی نکنید برای از بین بردن کامل موهای زائد از بند یا موچین استفاده کنید. احتمال اینکه در رشد بعدی موهای زائد به داخل بافت پوست برگردند و تبدیل به جوش، خیلی بیشتر میشود.
روشهای بدون تحریک پوست را امتحان کنید. برای حذف کردن موهای زائد و حتی موهای کرکی روی پوست از روشهای کمتر تحریک کننده استفاده کنید.
ترک چند عادت که به جلوگیری از بروز جوش در چانه کمک میکنند
ضمن اینکه میتوانید با انجام دستورالعملهای بالا از بروز جوش چانه جلوگیری کنید، باید از انجام برخی از رفتارهای خاص روی چانه نیز اجتناب کنید:
جوشها را نترکانید. این خود مجدداً میتواند علت جوش چانه شما باشد، چراکه در مراقبت از پوست در طول درمان جدی نبودید. زمانی که جوشهای را تخلیه میکنید و یا از فشار دست و اجسام تیز برای خارج کردنشان استفاده میکنید، به بافت پوست آسیب میزنید. اگر دست یا جسم تیز آلوده باشند، حتماً باکتریها وارد فضای تخلیه شده جوش میشوند و بزودی با یک جوش بزرگتر و شدیدتر روبرو خواهید شد.
با آرایش نخوابید. دومین رفتار غیرقابل توجیح که علت جوش چانه و دیگر نقاط صورت است، خوابیدن با آرایش است. حتماً باید پیش از به رختخواب رفتن پوستتان را بشویید و از محلول پاک کننده آرایش برای برداشتن تمام بقایای مواد آرایشی استفاده کنید. زمانیکه با آرایش میخوابید پوستتان فرصت تنفس نخواهد داشت. ضمناً ترکیبات باقی مانده آرایش در منافذ پوست بستر خوبی برای رشد باکتریها خواهند بود.
پوستتان خشک نشود. چندبار اشاره کردیم که اجازه ندهید پوستتان خیلی چرب شود، اما به این معنا نیست که باید رطوبت طبیعی خود را از دست بدهد. از مرطوب کنندههای فاقد چربی برای هیدراته نگه داشتن پوستتان استفاده کنید. همچنین از ضد آفتابی استفاده کنید که خاصیت مرطوب کنندگی دارد، اما فاقد چربی است.
به روش درمانی پایبند باشید. با وجود اینکه امروز برای درمان جوش صورت و هر نقطه دیگر از بدن روشهای درمانی موثر متعددی وجود دارد، اما شما باید به یک درمان پایبند باشید. اگر پزشک علت جوش چانه و بطور کلی صورتتان را پیدا کرده و یک روش درمانی را تجویز کرده از آن پیروی کنید. برخی روشهای درمانی در طول چند ماه نتیجه خوبی میدهند.
استفاده مکرر از لایه بردار و اسکراب. برای اینکه پوستتان را تحریک پذیر و آسیب پذیر کنید، میتوانید هر روز از اسکراب استفاده کنید. اما اگر میخواهید از شر جوشها و التهابات پوستی خلاص شوید این عادت غلط را کنار بگذارید.
سوالات متداول
آیا زنان میتوانند برای درمان جوش چانه و گونه از قرص ضدبارداری استفاده کنند؟
بله. درصورتی که بیمار باردار نباشد، بیمار میتواند با تجویز پزشک از داروهای ضد بارداری برای درمان جوش صورت استفاده کند.
بله. مصرف غذاهای فرآوری شده خیلی شور یا شیرین و همچنین مصرف غذاهای چرب سبب بروز جوش چانه میشود.
اگر پوستتان مستعد جوش و آکنه است، همیشه از پاک کنندههای ملایم استفاده کنید.