هر سال در فصول مختلف تقریباً در تمام دنیا مردم به دنبال راه حلی برای جلوگیری از گزش حشرات هستند. جلوگیری از گزیدگی حشرات بخصوص جلوگیری از گزش حشرات در کودکان بسیار مهم است. با وجود این که حشرات معمولاً ابعاد خیلی کوچکی دارند اما می‌توانند ناقل برخی از بیماری‌ها باشند و عوارض خفیف تا شدید در بدن میزبان ایجاد کنند؛ مانند پشه مالاریا که ناقل بیماری است.
ممکن است این سوال شما هم باشد، که برای جلوگیری از گزش حشرات چه کنیم و کدام یک از روش‌های پیشگیری از گزش حشرات موثرتر هستند؟ بهتر است برای جلوگیری از گزش پشه چکار کنیم؟ آیا برای جلوگیری از گزش پشه در کودکان باید از دارو یا روش بخصوصی استفاده کنیم؟ در این بخش اطلاعات کافی در خصوص جلوگیری از گزش پشه در اختیار شما قرار خواهیم داد.
برای جلوگیری از گزش پشه و حشرات دیگر چه کنیم؟
قبل از هرچیز توصیه می کنیم یک لوسیون پس از گزش حشرات به همراه داشته باشید تا در صورت گزیده شدن، خارش آن را از بین ببرید. اما جلوگیری از گزش حشرات امروز به یکی از معضلات بزرگ تبدیل شده، چراکه به راحتی نمی‌توان با حشرات مبارزه کرد و کاملاً آن‌ها را از بین برد. بیش از بزرگسالان کودکان و نوزادان در معرض نیش حشرات قرار دارند. به همین خاطر جلوگیری از گزش حشرات در کودکان در اولویت قرار می‌گیرد.
حشرات از جمله پشه، کنه، کک و مگس می‌توانند بیماری‌هایی همچون مالاریا، تب زرد، زیکا، دنگی، چیکونگونیا و لایم را گسترش دهند. بنابراین براحتی می‌توان دریافت که چرا برخی از محققین در تلاش برای یافتن راه جلوگیری از گزیدگی حشرات هستند.
پیشگیری از گزش حشرات از این جهت بیشتر اهمیت پیدا می‌کند، که برخی از موارد گزیدگی عوارض و اثرات خفیف دارند و برخی سبب بروز بیماری‌های شدید می‌شوند. گاهی عواقب گزش حشرات ماندگار است و فرد را با انواع عوارض و اختلالات جسمانی درگیر می‌کند.
شاید این سوال شما هم باشد که باید برای جلوگیری از گزش حشرات چه کنیم و آیا علم توانسته در این راستا قدم مثبتی بردارد؟
بله، خوشبختانه تاکنون محققان موفق شدند برای برخی از بیماری‌های ناشی از نیش حشرات دارو یا واکسن پیشگیری تولید کنند. از آنجایی که جلوگیری از گزش پشه‌های ناقل بیماری‌های خطرناک کار بسیار دشواری است و نمی‌توان کاملاً ریسک آن را برطرف کرد، بنابراین واکسن، دارو و محصولات پیشگیری از بیماری فکر و ایده بهتری به نظر می‌رسد.
همانطور که گفتیم با پیشرفت علم برای بسیاری از اثرات و بیماری‌های ناشی از نیش حشرات واکسن، دارو و محصولات پیشگیری وجود دارد، اما برخی در این دایره نمی‌گنجند. برای بیماری‌هایی مانند مالاریا و تب زرد امروز واکسن و دارو وجود دارد، اما هنوز برای پیشگیری از گزش حشرات در کودکان و بزرگسالان و بروز بیماری زیکا و لایم واکسن و دارو و قرص برای جلوگیری از گزش حشرات موثری کشف و تولید نشده است.
بنابراین شما در سفر یا موقعیت‌های جغرافیایی بخصوص برای پیشگیری از گزش حشرات و عدم ابتلا به بیماری‌هایی همچون زیکا و لایم یک راه حل و وسیله دفاعی کاملاً ایمن نخواهید داشت.
راه جلوگیری از گزش پشه در سفر
اگر سوال شما این است که در سفر برای جلوگیری از گزش حشرات چه کنیم، کرم جلوگیری از گزش حشرات استفاده کنیم و یا اینکه اثر اسپری جلوگیری از گزش حشرات بیشتر است؟ پاسخ شما این است که مقصد خود را بررسی کنید.
اگر قرار است به جایی سفر کنید که درباره شرایط جغرافیایی آن اطلاعات کافی ندارید، حتماً مقصد خود را بررسی کنید. مقصد و فعالیت‌های شما تعیین می‌کند که برای جلوگیری از گزش پشه بهتر است چه اقداماتی انجام دهید. از طریق راهنماهای اینترنتی یا یک منبع معتبر می‌توانید بفهمید که به چه واکسن و دارویی نیاز دارید و یا اینکه آیا مقصدتان ریسک گزش توسط حشرات ناقل بیماری‌های خطرناک را دارد یا نه.
چه فعالیت‌هایی افراد را در معرض گزش حشرات قرار می‌دهد؟
قبل از اینکه بخواهید برای جلوگیری از گزش حشرات روش خاصی را انتخاب کنید، باید بدانید که کدام فعالیت‌ها شما را بیشتر در معرض خطر گزش حشرات قرار می‌دهد. یکی از روش‌های جلوگیری از گزش پشه این است که برخی از فعالیت‌هایی که بیش از سایرین شما را در معرض خطر نیش حشرات قرار می‌دهند را شناسایی کنید.
فعالیت‌هایی که می‌تواند شانس شما را برای نیش حشرات افزایش دهد شامل پیاده روی، کمپینگ، کار با حیوانات و بازدید از مزارع و مناطق جنگلی می‌شود. بنابراین با شناخت این موقعیت‌ها می‌توانید روش پیشگیری دقیق را انتخاب کنید. بعنوان مثال شاید بهتر باشد در صورت کمپینگ در مناطق جنگلی از کرم جلوگیری از گزش حشرات استفاده کنید، البته اسپری جلوگیری از گزش حشرات نیز می‌تواند به نوبه خود موثر باشد.
جلوگیری از گزش با شناخت حشرات
یکی از روش‌های جلوگیری از گزش پشه و حشرات این است که شما حشرات را بشناسید و درباره بیماری‌هایی که از طریق آن‌ها منتشر می‌شود، اطلاعات کافی کسب کنید. در ادامه می‌گوییم که هر دسته از حشرات ناقل کدام یک از بیماری‌ها هستند:
جلوگیری از گزش پشه
پشه‌ها یکی از گروه حشراتی هستند که می‌توانند ناقل بیماری‌های مختلف باشند و با گزش میزبان بیماری را به او انتقال دهند. از جمله بیماری‌هایی که توسط پشه‌ها منتشر می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- چیکونگونیا
- مالاریا
- دنگی
- آنسفالیت ژاپنی
- ویروس آنسفالیت دره موری
- تب دره ریفت
- بیماری ویروسی رودهانه راس
- تب زرد
- زیکا
- ویروس نیل غربی
جلوگیری از گزش پشه در کودکان و بزرگسالان از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که گزیده شدن توسط برخی از گونه‌های پشه می‌تواند تبعات جبران ناپذیری در پی داشته باشد. بعنوان مثال ابتلا به آنسفالیت می‌تواند عوارض و اثرات شدیدی همچون کما و مرگ را در صورت عدم پیشگیری و درمان در پی داشته باشد.
جلوگیری از گزش کنه
یکی دیگر از حشراتی که می‌توانند با گزش بدن انسان دردسرهای بزرگی بوجود بیاورند کنه‌ها هستند. کنه گونه‌های متفاوتی دارد و برخی از آن‌ها می‌توانند ناقل بیماری‌های خطرناکی باشند. بنابراین لازم است برای پیشگیری از گزش حشرات ناقل همچون کنه نسبت به بیماری‌هایی که منتشر می‌کنند نیز آگاهی داشته باشید. کنه‌ها می‌توانند در انتشار و بیماری‌های زیر دخیل باشند:
- تب گزش کنه آفریقایی
- آنسفالیت ناشی از کنه
همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم آنسفالیت یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌هایی است که می‌تواند توسط حشرات منتقل شود. آنسفالیت بیماری التهاب حاد بافت مغزی است. زمانی که ویروس آنسفالیت در طریق گزش کنه وارد خون شده و خود را به مغز می‌رساند، در عملکرد آن اختلال ایجاد می‌کند. جالب است بدانید که این بیماری ویروسی قابلیت انتقال از طریق تنفس را نیز دارد.
برای جلوگیری از گزش کک چه کنیم؟
کک یکی از قدیمی‌ترین گونه حشرات است، که بارها در طول زندگی نام آن را می‌شنویم. کک بیشتر در حیوانات دیده می‌شود. بنابراین اگر حیوان خانگی مبتلا به کک داشته باشید، احتمال اینکه بدنتان توسط کک گزیده شود بالا است. ممکن است افراد درباره جلوگیری از گزش پشه در کودکان بارها تحقیق و پرسجو کنند، اما کمتر کسی درمورد کک و نیش آن نگرانی دارد، چراکه اغلب در تیررس چشمان ما نیست. کک می‌تواند ناقل بیماری زیر باشد:
- طاعون
دارویی برای جلوگیری از گزش کک
یکی از بهترین داروهایی که برای جلوگیری از گزیدگی پشه و کک توصیه می‌شود، پماد گیاهی افتربایت برای کک گزیدگی است که محصولی از شرکت باریج اسانس بوده و التهاب، سوزش و خارش زخم را تسکین می‌بخشد.
جلوگیری از گزش تسه فلای
جلوگیری از گزش حشرات در کودکان و بزرگسالان در مناطق آفریقایی از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که این سرزمین موجودات ریزش خطرناکی را در خود دارد. تسه فلای یکی از گونه حشراتی است که در آفریقا زیست می‌کند. این حشره دلیل بروز بیماری تریپانوزومیازیس آفریقایی است. از این بیماری با عنوان بیماری خواب آفریقایی نیز یاد می‌شود.
این بیماری در بیش از 35 کشور آفریقا شیوع دارد و هر سال بالغ بر 3000 نفر مبتلا به آن می‌شوند. این بیماری مشترک بین انسان و دام است و در صورت عدم پیشگیری و درمان تلفات هم برجای می‌گذارد. این بیماری از طریق گزش مگس منتشر می‌شود. حشره انگل را از طریق خون و بزاق منتشر می‌کند.
زمانی که انگل وارد بدن شود در غدد لنفاوی تکثیر می‌شود و ممکن است متورم شود. این بیماری در مرحله اول علائمی مانند دردهای مفصلی، سردرد و تب دارد و شاید تا زمان بروز علائم جدی‌تر به آن‌ها اعتنا نشود. در مرحله دوم بیماری انگل از سد مغز عبور می‌کند. زمانی که انگل به مایع مغزی نخاعی برسد، لایه‌های بافتی نخاع، مننژ و مغز را دچار التهاب می‌کند. اختلال در خواب و تغییر در رفتار از جمله علائم فاز دو این بیماری است.
جلوگیری از گزش حشرات تریاتومین
بیماری شاگاس آمریکایی یکی از بیماری‌هایی است که توسط حشرات منتقل می‌شود. اما چرا پیشگیری از گزش حشرات تریاتومین اهمیت دارد؟ شاگاس یک بیماری انگلی استوایی است. این بیماری از طریق گزیش حشرات بخصوص ساس بوسه زن منتقل می‌شود. خوب است به شما بگوییم که در مبحث جلوگیری از گزش پشه و حشره چرا بر روی این حشره تمرکز زیادی می‌شود.
باید بگوییم زمانی که دچار گزش حشره ساس بوسه زن شوید و بیماری به شما منتقل شود، شاید تا مدت‌ها علامتی نداشته باشید. این بیماری یکی از مرموزترین بیماری‌های انگلی بشمار می‌رود. در طول مدت ابتلا بیمار مرتباً علائم مختلفی را تجربه می‌کند و شاید تا مدت ها مشکوک به این بیماری نشود.
از جمله علائم خفیف این بیماری می‌توان سردرد، تورم ناحیه نیش حشره، تب و تورم غدد لنفاوی اشاره نمود. این موارد علائم خفیف بیماری شاگاس هستند و افرادی که تحت درمان قرار نگیرند در آینده دچار علائم و عوارض شدیدی همچون نارسایی قلبی، بزرگ شدن مری یا انبساط روده بزرگ خواهند شد.
جلوگیری از گزش پشه و حشرات در کودکان
یکی از دغدغه‌های والدین در فصول مختلف سال بخصوص زمانی که هوا گرم می‌شود، این است که برای جلوگیری از گزش حشرات در کودکان باید چکار کنند؟ برای جلوگیری از گزش پشه در کودکان چند پیشنهاد برای شما داریم:
برای جلوگیری از گزش کنه از رنگ‌های خیلی روشن استفاده نکنید
معمولاً برای کودکان لباس‌های رنگ روشن خریداری می‌کنیم و خوشبو و تمیز بودن لباس آن‌ها نیز بسیار برای ما حائز اهمیت است. اما خوب است بدانید که یکی از راه‌های جلوگیری از گزش پشه این است که در فصل بهار و تابستان برای کودک خود چندان از رنگ‌های روشن استفاده نکنید. حشرات نه تنها جذب آب راکد می شوند، بلکه به رنگ‌های روشن و عطرها نیز علاقه زیادی دارند.
برای جلوگیری از گزش حشرات در کودکان توصیه می‌کنیم از پوشیدن لباس با رنگ‌های صورتی، نارنجی و قرمز حداقل تا زمانی که حشرات هستند، خودداری کنید. قبل از بیرون رفتن از عطر، لوسیون معطر یا حمام حبابی استفاده نکنید. این محصولات بهداشتی معمولاً بوی خیلی خوبی دارند و حشرات جذب این بوها می‌شوند.
از کرم و پماد برای جلوگیری از نیش پشه استفاده کنید
یکی از راه‌های جلوگیری از گزش پشه در کودکان و به طور کلی جلوگیری از گزش حشرات این است که بخش‌های آزاد پوست را عایق کنید. برای محافظت از این بخش‌های از کرم جلوگیری از گزش حشرات استفاده کنید. جهت محافظت از پوست محصول کرمی را روی دست و صورت کودک بمالید. دقت کنید که هنگام استفاده از این محصول ترکیباتش وارد چشم نشود و حداقل 3 بار در روز از آن روی پوست کودک استفاده کنید.
اسپری جلوگیری از گزش حشرات نیز دیگر محصولی است، که می‌تواند جهت در امان نگهداشتن کودک از نیش پشه و دیگر حشرات به شما کمک کند. جهت جلوگیری از گزش پشه مقدار کافی از اسپری را طبق دستور درج شده روی بطری روی بدن کودک اسپری کنید. دقت کنید، همیشه بعد از برگشتن به خانه پوست کودک را بشویید.
این دافع های جلوگیری از گزش حشرات موثر نیستند
معمولاً افراد سعی می‌کنند، تا جایی که ممکن است برای پیشگیری از گزش حشرات از چیزهایی استفاده کنند که مجبور به مصرف کرم و اسپری یا دارو گزش حشرات نشوند. اما برخی از آن‌ها واقعاً موثر نیستند و تنها پول و زمان از بین بردن و دور کردن حشرات را از دست می‌دهید. از جمله این موارد عبارتند از:
- مچ بند آغشته به مواد دافع شیمیایی.
- سیر یا ویتامین B1 که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند.
- دستگاه‌های اولتراسونیک که امواج صوتی تولید می‌کنند، که برای دور نگه داشتن حشرات طراحی شده‌اند.
همچنین برخی تصور می‌کنند برای جلوگیری از گزش حشرات در کودکان باید موقعیت خود را تغییر دهند، در حالیکه این کار نمی‌تواند 100 درصد خطر گزش حشرات را برطرف کند. یکی از راه‌های جلوگیری از گزیدگی حشرات این است که سعی نکنید حیوانات اطراف خانه را ازبین ببرید. مثلاً حضور خفاش‌ها در اطراف خانه چیز بدی نیست و به کنترل جمعیت پشه‌ها کمک می‌کند. شاید روشی با اثرات محسوس نباشد اما به هر صورت یکی از راه‌های جلوگیری از گزش پشه همین است.
لباس کودک را برای جلوگیری از نیش کک در کودکان بررسی کنید
برای جلوگیری از گزش پشه در کودکان روش موثر دیگر این است، که لباس‌های آستین بلند و شلوار بلند تن کودک خود کنید. همچنین اگر کودک می‌خواهد در چمن‌ها بازی کند بهتر است چکمه بپوشد.
یکی از روش‌های دیگر پیشگیری از گزش حشرات این است که لباس فرزندتان را بررسی کنید. برخی از حشرات مانند کنه برای اینکه بتوانند روی پوست قرار بگیرند و نیش زدن را شروع کنند کمی به زمان نیاز دارند، بنابراین شما می‌توانید با اقدام به موقع چنین حشراتی را روی پوست کودک یا روی لباس او شناسایی کنید.
اگر مشاهده کردید که سر کنه داخل پوست کودک قرار دارد، برای برداشتن آن از موچین استفاده کنید. بدن کنه را محکم با موچین بگیرید و آن را خارج کنید. سپس از الکل استفاده کنید و آن ناحیه را ضدعفونی کنید. دقت کنید که هرگز برای پیشگیری از گزش حشرات یا کندن کنه از روی پوست از وازلین استفاده نکنید. وازلین سبب نقب زدن کنه در عمق پوست می‌شود.
برچسب محصول پیشگیری از گزش حشرات را بخوانید
ممکن است این سوال شما باشد که اگر کرم و اسپری تاثیری نداشتند، برای جلوگیری از گزش حشرات چه کنیم. اگر از اسپری جلوگیری از گزش حشرات در کودکان استفاده کردید، اما باز فایده‌ای نداشت به این معناست که دستورالمعل آن را دقیق اجرا نکردید. اسپری دافع حشرات را همیشه در مناطق باز استفاده کنید.
اگر برای جلوگیری از گزش پشه، اسپری محصول منتخب شماست حتماً هنگام مصرف از کودک بخواهید که حین اسپری کردن آن نفس نکشد. پس از برگشتن به منزل حتماً بدن کودک را بشویید، همچنین لباس‌هایش که آغشته به ترکیبات اسپری شده است را هم شستشو دهید. دقت کنید اگر پوست کودک نسبت به این محصول واکنش آلرژیک نشان داد، دیگر از آن استفاده نکنید.
چند روش طبیعی جلوگیری از نیش حشرات
در این بخش چند روش طبیعی جلوگیری از نیش حشرات و پشه‌ها را هم به شما یاد می‌دهیم:
جلوگیری از نیش پشه در خواب با اکالیپتوس لیمویی
تحقیقات نشان می‌دهند که اکالیپتوس لیمویی می‌تواند دافع پشه‌ها باشد. برای جلوگیری از گزش پشه می‌توانید از این عصاره استفاده کنید و حداقل 12 ساعت از نیش حشرات در امان بمانید. این عصاره را روی پوست کودکان زیر 3 سال نمالید. جالب است بدانید که این عصاره طبیعی ضمن دفع و دور کردن حشرات می‌تواند در کاهش علائم سرماخوردگی، سرفه و احتقال نیز موثر باشد.
جلوگیری از گزش پشه با روغن گربه‌ای
گربه‌ای نام یک گیاه است و نباید خیلی از نامش تعجب کنید. این گیاه به دلیل تاثیری که بر گربه‌ها دارد به چنین نامی معروف شده است. این گیاه در جلوگیری از گزش پشه موثر است و می‌تواند حشرات را از شما دور کند. شما می‌توانید این گیاه را دود کنید و از اثرات آن در محیط بهرمند شوید، اما بهتر است از روغن آن استفاده کنید. زمانی که روغن از گیاه گربه‌ای استخراج می‌شود، عوارض جانبی گیاه را نخواهد داشت.
روغن نعناع برای پیشگیری از کک گزیدگی
برای جلوگیری از گزیدگی حشرات یکی از محصولاتی که شاید در هر منزلی یافت شود، روغن نعناع فلفلی است. این روغن دافع پشه است و به نوعی کاربرد حشره کشی دارد. اگر این روغن را با عصاره لیمو یا هر رایحه دیگری ترکیب کرده و روی پوست بمالید، تاثیرش در دفع حشرات را خواهید دید. برای اینکه روغن نعنا روی پوست ایجاد بثورات نکند، بهتر است آن را با روغن حامل مانند روغن کانولا رقیق کنید.
پماد جلوگیری از گزش کک با روغن علف لیمو
روغن علف لیمو را می‌توانید به لحاظ قدرت با مواد دافع پشه تجاری مقایسه کنید. اگر این روغن را با اسانس دیگری مانند روغن پوست دارچین ترکیب کنید، اثرات دافع آن چندبرابر می‌شود. در بسیاری از پمادهای جلوگیری از گزش حشرات از این ماده استفاده می‌شود.
استفاده از فن؛ یکی از راه های جلوگیری از نیش پشه
اگر در یک روز تابستانی بیرون نشسته‌اید، برای جلوگیری از گزش پشه یک پنکه برقی همراه خود داشته باشید تا پشه‌ها را از خود دور کنید.