پوست و موی هر فردی در معرض عوامل محیطی مختلف از جمله دود تنباکو است. این عوامل می‌توانند به پوست آسیب‌های گوناگونی بزنند و فرد را دچار بیماری‌های مختلفی نمایند. دود تنباکو در درون خود مواد بسیار مضری دارد که یکی از آن‌ها نیکوتین است. سیگارکشیدن علاوه بر افزایش خطر ابتلا به سرطان، بیماری‌های قلبی و ریوی پوست را نیز به پیری زودرس دچار می‌کند. طبق مطالعاتی که صورت‌گرفته است، افراد سیگاری بسیار بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به التهابات مربوط به پوست قرار دارند. حتی پروسه درمان نیز در این افراد دشوارتر از افراد سالم است. تاثیر سیگار بر پوست صورت در مدت بسیار کوتاهی پس از استفاده از آن، قابل‌مشاهده و تشخیص است و هرگز نمی توان آن را کتمان کرد. اختلالاتی مانند پسوریازیس، لوپوس و هیدرادنیت چرکی نیز در افراد سیگاری بسیار شایع است. سیگارکشیدن حتی بر سلامت موهای افراد نیز تأثیر می‌گذارد.
سیگار، قاتل سلامت پوست شماست!
در ابتدا باید اشاره کنم که دود حاصل از تنباکو، اجازه نمی‌دهد اکسیژن کافی به پوست افراد برسد. به همین دلیل افراد دچار ایسکمی بافتی و انسداد عروقی می‌شوند. پاسخ‌های ایمنی ذاتی در بدن افراد کاهش می‌یابد. این امر سبب می‌شود متالوپروتئیناز یا MMP که وظیفه تجزیه کلاژن‌ها را بر عهده دارد، از کار بیفتد. نیکوتین سبب می‌شود عروق انقباض یابد و التهاب موجود در بدن مهار شود.
از طرفی بهبودی زخم را در افراد دیرتر از افراد سالم رقم می‌زند، اما پیری پوست را جلو می‌اندازد. تاثیر سیگار بر پوست و مو بسیار گسترده است. این تأثیرات در مدت کوتاهی پس از روی‌آوردن به مصرف سیگار مشخص می‌شوند. از اثرات ناخوشایندی که با کشیدن سیگار پدید می‌آید، می‌توان به زرد شدن انگشتان دست‌وپا، سیاه شدن زبان و لثه همچنین تغییر رنگ دندان‌ها اشاره کرد.
تاثیر سیگار بر پوست صورت در بلندمدت بیشتر نیز می‌شود، به طوری که پوست نازک یک فرد سیگاری که 40 سال سن دارد مانند پوست فرد 70 ساله سالم می‌شود. پوست صورت به‌خصوص در اطراف لب‌ها به‌تدریج دچار چین‌وچروک می‌شود. پلک‌های فرد سیگاری به‌مرورزمان گشاد می‌شود و خط فک، سفتی خود را از دست می‌دهد. رنگ پوست نیز تغییر می‌کند و مایل به خاکستری یا زرد می‌شود که رگ‌های برجسته‌ای دارد.
سیگار چه تاثیری بر روی پوست صورت دارد؟
نظریه‌های مختلفی در مورد تاثیر سیگار بر پوست وجود دارد و محققان صحبت‌های مختلفی را مطرح می‌کنند. اما چند مورد از دلایلی که سیگار می‌تواند به پوست افراد آسیب بزند برابر است با:
- گرمایی که در اثر دود کردن سیگار ایجاد می‌شود پوست صورت را می‌سوزاند و در لایه الاستیک پوست تغییر ایجاد می‌کند
- رگ‌های خونی به‌مرور باریک می‌شوند که سبب می‌شود، خون‌رسانی به پوست کاهش یابد و در نتیجه کلاژن‌سازی کاهش می‌یابد
- رطوبت پوست کم‌کم کاهش می‌یابد
- ویتامین A موجود در پوست به‌مرور کمتر می‌شود
تأخیر در بهبود زخم‌ها
سیگار یکی از عواملی است که در زمان بهبود زخم‌ها تأخیر ایجاد می‌کند. علاوه بر تاثیر سیگار بر پوست صورت خطر شکست پیوند، مرگ بافت‌ها، عفونت کردن همچنین تشکیل لخته خون در افراد سیگاری بالاست. این موضوع دلیل کاملاً مشخصی ندارد، اما می‌تواند به دلایل زیر اتفاق بیفتد:
- عروق انقباض می‌یابد و به همین دلیل اکسیژن کافی به سلول‌های پوست نمی‌رسد
- در جابه‌جایی کراتینوسیت‌ها تأخیر رخ می‌دهد
- سنتز کلاژن کاهش می‌یابد
- رشد عروق خونی جدید در داخل زخم کاهش می‌یابد
سیگار به دوام زخم‌های پا همچنین ایجاد آن‌ها به‌خصوص ایجاد زخم‌های دیابتی، زخم‌های شریانی و کلسی فیلاکسی کمک می‌کند.
سیگار و ابتلا به انواع عفونت‌ها
ابتلا به انواع عفونت‌ها در افرادی که سیگار می‌کشند، بسیار بیشتر از افراد غیرسیگاری است. این افراد معمولاً دچار بیماری‌هایی مانند آنچه در بخش زیر می‌گوییم، می‌شوند.
- ابتلا به انواع عفونت‌های باکتریایی زخم که معمولاً به‌وسیله استرپتوکوک، استافیلوکوکوس و اورئوس به وجود می‌آیند
- ابتلا به انواع عفونت‌های دهانی مانند عفونت کاندیدا آلبیکنس که زخم‌های بدی دارد
- درگیری با انواع ویروس‌های پاپیلومای انسانی یا همان زگیل تناسلی
- اگر فردی زگیل تناسلی داشته باشد و سیگار نیز مصرف کند، شانس بالایی برای ابتلا به سرطان دهانه رحم و سرطان داخل اپیتلیال آلت تناسلی دارد
تاثیر سیگار بر ابتلا به سرطان پوست
تاثیر سیگار بر پوست صورت و بدن می‌تواند منجر به ابتلا به سرطان پوست شود. تحقیقات ثابت کرده است که افراد سیگاری 2 برابر افراد غیرسیگاری در خطر ابتلا به سرطان پوست کارسینوم سلول سنگ‌فرشی هستند. ریسک ابتلا به سرطان دهان و لکوپلاکی دهان که به‌عنوان یک بیماری پیش سرطانی شناخته می‌شود نیز در افراد سیگاری به طرز چشمگیری بالاست.
75 درصد از موارد ابتلا به سرطان لب و دهان را افراد سیگاری تشکیل می‌دهند. همان گونه که سیگارکشیدن خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد، ترک آن نیز خطر گسترش سرطان لب را بین 2 تا 3 برابر کاهش می‌دهد. بدین ترتیب شما خیلی سریع تأثیر ترک سیگار بر پوست را متوجه می‌شوید.
سیگارکشیدن و پوسچولوزیس کف پا
پوسچولوزیس کف پا یکی از بیماری‌های ناتوان‌کننده است که نسبت به درمان نیز مقاومت زیادی از خود نشان می‌دهد. بیماری پوسچولوزیس اغلب با پوسته‌پوسته شدن کف پا نمایان می‌شود. اغلب زنان میانسالی که سیگار می‌کشند، به این بیماری دچار می‌شوند. در این بیماری نیکوتین با گیرنده‌های استیل‌کولین که در غده‌های عرق وجود دارند، پیوند می‌خورد و ساختار آن‌ها را تغییر می‌دهد و بدین ترتیب التهاب ایجاد می‌کند. تاثیر ترک سیگار بر پوست این ناحیه خیلی زود مشخص می‌شود، زیرا جوش‌های به وجود آمده به‌تدریج از بین می‌روند.
ابتلای افراد سیگاری به پسوریازیس
تاثیر سیگار بر پوست صورت ممکن است به‌صورت لکه‌های پوستی نیز ظاهر شود. طبق مطالعاتی که انجام شده است افراد سیگاری نسبت به افراد غیرسیگاری تمایل بسیار بیشتری به بیماری پسوریازیس دارند. بیمارانی که پسوریازیس مزمن دارند، اغلب سیگار می‌کشند. به‌طورکلی سیگار با ایجاد واسطه‌های التهابی و افزایش بیش از اندازه کراتینوسیت‌ها سبب این بیماری می‌شود. نیکوتین موجود در سیگار نیز به سلول‌های دندریتیک و سلول‌های T، همچنین کراتینوسیت‌ها وصل می‌شود.
بیماری‌های عروقی در افراد سیگاری
از جمله تأثیرات سیگار بر پوست صورت می‌توان به کدر شدن آن، لکه‌های تیره و چین‌وچروک اشاره نمود. افرادی که سیگار می‌کشند، بیش از سایرین به بیماری‌های عروقی مبتلا می‌شوند. نیکوتین موجود در سیگار عروق فرد را منقبض می‌کند و باعث انعقاد بیش از اندازه آن‌ها می‌شود. به همین دلیل رگ‌های خونی دچار انسداد می‌شوند. مصرف سیگار در افراد سیگاری، می‌تواند موارد زیر را تشدید نماید:
- سرماسوزک
- آمبولی کلسترول مرتبط با آترواسکلروز
- ترومبوز ناشی از ترومبوفیلی
- سندروم آنتی فسفولیپید یا داروها به‌ویژه داروهای ضدبارداری خوراکی
- ترومبوآنژیت انسدادی یا بیماری بورگر که در آن در رگ‌های خونی کوچک خون لخته می‌شود
- بیماری وازواسپاستیک اولیه یا ثانویه
مصرف سیگار و بیماری لوپوس اریتماتوز
تاثیر سیگار بر پوست صورت می‌تواند با بیماری‌های دیگری نیز مشخص شود. به طور مثال، خطر ابتلا به بیماری لوپوس اریتماتوی پوستی مزمن در افراد سیگاری 10 برابر بیشتر از افراد غیرسیگاری است. با فعال‌شدن لنفوسیت‌ها توسط سیگار، فعالیت خودایمنی در بدن فرد افزایش می‌یابد. نکته دیگری که در این باره وجود دارد، این است که گفته می‌شود درمان LE مزمن پوستی در افرادی که سیگار مصرف نمی‌کنند، تأثیرگذارتر دنبال می‌شود. درمان لوپوس اریتماتوز با داروی هیدروکسی کلرو کین در بدن افرادی که سیگار مصرف می‌کنند، کمتر از افراد سالم جواب می‌دهد.
تاثیر سیگار بر ابتلا به بیماری‌های دهانی
ابتلا به بیماری‌های دهانی در افراد مبتلا به سیگار بسیار شایع است. برخی از این بیماری‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- برفک دهان که شامل لیکن پلان دهانی و لیکن پلان فرسایشی می‌شود
- بیماری زبان مودار که در این بیماری در زبان فرد عارضه‌های مومانند درازی دیده می‌شود و به دلیل رشد زیاد باکتری‌ها به رنگ سیاه، سبز یا قهوه‌ای درمی‌آید.
- استوماتیت نیکوتینی
- لکوپلاکی مودار مرتبط با عفونت HIV
- بزرگ‌شدن لثه‌های فرد همچنین التهاب آن‌ها
البته این موارد ممکن است در اثر رعایت نکردن بهداشت دهان، استعمال بیش از اندازه دخانیات، همچنین کمبود بزاق نیز رخ دهد. تاثیر سیگار بر پوست صورت به میزان مصرف افراد نیز بستگی دارد.
تاثیر سیگار بر داروها
سیگارکشیدن هیدروکربن‌های آروماتیک را در بدن تولید می‌کند که این هیدروکربن‌ها تنظیمات مربوط به آنزیم‌های کبدی را در بدن افراد به هم می‌ریزند. CYP1A2 آنزیمی است که وظیفه دفع سموم از بدن را بر عهده دارد. به همین دلیل افراد سیگاری در مقایسه با افراد غیرسیگاری در هنگام بیماری باید دوز بیشتری دارو مصرف کنند.
داروهای ذکر شده شامل انسولین، داروهای مربوط به انعقاد خون، انواع مسکن‌ها و داروهای ضد روان‌پریشی می‌شود. تاثیر ترک سیگار بر پوست صورت همچنین وضعیت بدن کاملاً مشخص است. افراد سیگاری دوبرابر افراد غیرسیگاری الکل و کافئین مصرف می‌کنند. جالب است بدانید که با ترک سیگار، نوشیدن این میزان کافئین و الکل به‌سرعت کاهش می‌یابد. از طرفی نوشیدن الکل نیز می‌تواند مصرف سیگار را در افراد افزایش دهد.
عوارض پوستی ترک سیگار
تاثیر سیگار بر روی پوست در مطالب بالا ذکر شد. اما باید اشاره کنم که ترک سیگار نیز می‌تواند روی پوست شما تأثیر بگذارد. افرادی که قصد دارند سیگار را ترک کنند، می‌توانند از چسب‌های نیکوتین دار، سیگارهای الکترونیکی، قرص‌ها، اسپری بینی و … استفاده کنند. این ابزارها می‌توانند بسیار مفید واقع شوند.
روش‌های مناسب برای ترک سیگار
روش‌های بسیار گوناگونی برای ترک سیگار وجود دارد که در این بخش برخی از آن‌ها را با یکدیگر بررسی می‌کنیم.
-
انتخاب جایگزین نیکوتین
شما باید برای نیکوتین جایگزین پیدا کنید. می‌توانید با مراقب بهداشتی خود مشورت کنید تا به شما یک روش درمانی که بتوان آن را جایگزین نیکوتین کرد، پیشنهاد دهد. چسب‌های نیکوتین، اسپری‌های بینی که به‌صورت استنشاقی هستند، آدامس‌ها و قرص‌ها از جمله مواردی هستند که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
با مقایسه زمان مصرف سیگار و دوران بعد از ترک، به‌راحتی به تاثیر سیگار بر پوست صورت پی خواهید برد. برای تهیه قرص‌ها و داروها نیازی به نسخه ندارید. درمان‌های کوتاه‌مدت که برای جایگزینی نیکوتین استفاده می‌شوند، مانند قرص‌های پاستیل و … به شما کمک می‌کنند تا در مواقع حساس بر هوس خود غلبه کنید. لازم به ذکر است که استفاده از این داروها برای ترک سیگار خطری به دنبال ندارد و نیازی نیست افراد از این بابت نگران باشند.
-
سیگارهای الکترونیکی
سیگارهای الکترونیکی در مدت بسیار کوتاهی پس از تولید، به‌عنوان یک جایگزین برای سیگارهای سنتی بسیار محبوب شدند. اما هرگز اثبات نشده است که سیگارهای الکترونیکی در هنگام ترک می‌توانند بهتر و مؤثرتر از داروهایی که به‌عنوان جایگزین نیکوتین استفاده می‌شوند، واقع شوند. بنابراین تفاوتی بین داروها و سیگار وجود ندارد.
-
تأخیر در استفاده
در زمان‌هایی که هوس استفاده از تنباکو به سرتان می‌زند، به خودتان بگویید که 10 دقیقه دیگر زمان لازم است. در این مدت باید به کاری مشغول شوید تا حواس شما نسبت به این موضوع پرت شود. سعی کنید در مکان‌هایی بمانید که دود ناشی از سیگار یا قلیان در آن‌ها نباشد. این ترفندهای به‌ظاهر ساده، می‌توانند نقش مهمی در ترک سیگار ایفا کنند.
-
استفاده از ابزارهای جایگزین
متأسفانه تاثیر سیگار بر پوست صورت گسترده است و شما در برخی موارد پس از ترک نیز نمی‌توانید آن‌ها را از بین ببرید مانند شل‌شدگی و درمان افتادگی پوست بسیار سخت است. هنگامی که هوس استفاده از تنباکو به سراغ شما می‌آید، می‌توانید با جویدن آدامس یا خوردن تخمه مقاومت خود را افزایش دهید. می‌توانید از آب‌نبات‌های سفت یا آدامس‌های بدون قند نیز در این شرایط کمک بگیرید. چیزهای ترد و خوشمزه مانند آجیل و تخمه می‌توانند مقاومت را برای شما راحت‌تر کنند.
-
مقاومت در برابر کشیدن 1 نخ سیگار
گاهی اوقات ممکن است این فکر به ذهن شما خطور کند که تنها با کشیدن یک نخ سیگار، هوس خود را برطرف کنید. اما با انجام این کار تنها خودتان را فریب می‌دهید. در بسیاری از موارد کشیدن یک نخ سیگار منجر به اعتیاد دوباره به این ماده می‌شود.
جمع‌بندی
در مقاله امروز در مورد تاثیر سیگار بر پوست صورت صحبت کردیم. افراد سیگاری برای ترک این ماده باید بیش از هر چیزی اراده داشته باشند. افرادی که پشتکار و اراده کافی ندارند، هرگز در این راه موفق نمی‌شوند. شما می‌توانید فرایند ترک را تحت‌نظر یک مشاور نیز پیگیری کنید. حضور مشاور در پروسه ترک، می‌تواند به شما کمک زیادی کند.
منابع