یکی از بیماری‌های بسیار رایج که زیبایی افراد را هدف قرار می‌دهد، کراتوز پیلاریس یا پوست مرغی به شمار می‌رود. افراد مبتلا به این بیماری شاهد برآمدگی‌های ریز و لکه‌های خشک بر روی ران‌ها، باسن، بازو و گونه‌های خود هستند. برجستگی‌هایی که در اثر پوست مرغی به وجود می‌آیند، درد یا خارش ندارند. برخی روش‌های درمانی خاص وجود دارد که با استفاده نمودن از آن‌ها، می‌توانید از شدت کراتوز پیلاریس بکاهید. لیزر فرکشنال یکی از روش‌های درمانی این بیماری به شمار می‌رود. بعد از استفاده از این نوع لیزر، ضایعات ناشی از پوست مرغی به طرز شگفت‌انگیزی کاهش می‌یابد. البته برای افرادی که پوست تیره‌ای دارند، این روش درمانی باید با احتیاط بیشتری بر روی پوست اعمال شود. درمان پوست مرغی با لیزر در بسیاری از مواقع نتیجه خوبی به همراه دارد. با استفاده از کرم‌هایی که دکتر تجویز می‌کند نیز می‌توانید تا حدودی این بیماری را بهتر کنید. علائم مربوط به پوست مرغی، معمولاً در اغلب افراد تا 30 سالگی ناپدید می‌شود.
پوست مرغی چیست؟
یکی از اختلال‌های شایعی که در هنگام کراتینه‌شدن رخ می‌دهد، پوست مرغی است. این بیماری در افرادی که پوست تیره‌ای دارند، رایج‌تر است. نواحی درگیر شده شامل ران‌ها، باسن، بازوها و صورت می‌شود. حدود 50 درصد از جمعیت جهانی به این بیماری مبتلا هستند. علی‌رغم این که کراتوز پیلاریس با درد یا خارش همراه نیست، اما ضایعات ایجاد شده بر روی پوست می‌تواند بر زندگی افراد درگیر بیماری تأثیر بگذارد. بنابراین اعتمادبه‌نفس آن‌ها را کاهش دهد. روش‌های درمانی متعددی برای این بیماری وجود دارد که شامل استفاده از استروئیدهای موضعی، نرم‌کننده‌ها همچنین کراتولیتیک ها می‌شود.
اما نتیجه ناشی از این درمان‌ها قطعی و پایدار نیست و معمولاً بعد از درمان ممکن است، بیماری دوباره عود کند. با پیشرفت تکنولوژی، استفاده از لیزر نیز به روش‌های درمانی کراتوز پیلاریس افزوده شد. البته لیزرها نیز انواع بسیار متنوعی دارند و از گونه‌های مختلف آن برای درمان استفاده می‌شود. بنابراین درمان پوست مرغی با لیزر نیز انجام می‌گیرد.
روش های درمان پوست مرغی در خانه
در این بخش برخی از روش‌های درمانی خانگی که در جهت بهبود پوست مرغی انجام می‌شود را با هم بررسی می‌کنیم. درمان‌های خانگی می‌توانند تا حدودی علائم مربوط به بیماری را کاهش دهند. البته در ابتدا باید بر این موضوع تأکید کرد که روش‌های درمانی ذکر شده، درمان قطعی برای بیماری نیست. بلکه تنها علائم آن را کاهش می‌دهد. اگر می‌خواهید از محصولی استفاده کنید که جدید است، بهتر است ابتدا آن را روی بخش کوچکی از پوست خود امتحان کنید. چنانچه پوستتان در برابر محصول واکنشی ایجاد نکرد، می‌توانید از آن استفاده کنید. برخی از روش‌های درمانی پوست مرغی عبارت است از:
- هنگام استحمام از آب گرم استفاده نمایید و از زمان آن بکاهید
- برای حمام کردن از آب داغ استفاده نکنید، زیرا چربی‌های پوست شما را از بین می‌برد. آب استفاده شده باید ولرم باشد
- استفاده از صابون‌هایی که پوست را خشک می‌کنند را کنار بگذارید
- هنگام استحمام از لیف استفاده کنید تا پوست‌های مرده لایه‌برداری شوند.
- برای شستن پوست خود از لوازم خشن استفاده نکنید، زیرا سبب تحریک پوست می‌شود
- رطوبت پوست خود را پس از استحمام بگیرید
- هنگام درمان پوست مرغی با لیزر سعی کنید، پوست خود را مرطوب نگه دارید
- می‌توانید از کرم‌هایی استفاده کنید که در خود اوره، آلفا هیدروکسی اسید، اسیدلاکتیک و سالسیلیک اسید دارند. مصرف این کرم‌ها سلول‌های مرده را از بین می‌برد.
- هنگامی که پس از استحمام پوست شما همچنان مرطوب است از گلیسیرین، لانولین و ژل نفتی استفاده نمایید
- استفاده از مرطوب‌کننده‌هایی مانند سیتافیل و یوسرین، می‌تواند پوست شما را ترمیم کند
- می‌توانید با استفاده از مرطوب‌کننده‌های خانگی پوست خود را مرطوب نمایید
- لباس‌های تنگ نپوشید، زیرا سبب ایجاد اصطکاک با پوست می‌شود
درمان پوست مرغی با طب اسلامی
طب اسلامی نیز راهکارهای مختلفی را برای درمان کراتوز پیلاریس ارائه می‌دهد که در این بخش به بررسی آنان می‌پردازیم. از دیدگاه طب سنتی، بیماری پوست مرغی در بدن افراد ناشی از تجمع سودا در بدن است. اولین کاری که باید برای درمان آن انجام دهید، این است که مصرف غذاهای سودازا را کنار بگذارید. خشک‌شدن پوست می‌تواند، به علت کاهش رطوبتی که در زیرسطح پوست وجود دارد، باشد. بدین ترتیب خلط سرد و خشک بر پوست غلبه می‌کند و سبب ایجاد پوست مرغی می‌شود. در روش‌های مدرن درمان پوست مرغی با لیزر پیشنهاد می‌شود، اما طب سنتی راهکارهای گوناگونی ارائه می‌دهد. برای درمان پوست مرغی از دیدگاه طب سنتی باید راهکارهای زیر را انجام دهید:
- حمام آب گرم بگیرید و بدن خود را با لیف‌های لوفا شست و شود دهید
- به‌صورت روزانه پوست خود را با روغن نارگیل و زیتون ماساژ دهید
- با استفاده از روغن نارگیل و شکر قهوه‌ای اسکراب بدن خانگی تهیه کنید و آن را روی پوست خود قرار دهید. در هفته 1 یا 2 بار از اسکراب استفاده نمایید
- بعد از استفاده از اسکراب، حتماً پوست خود را با یک کرم مرطوب کنید
- سرکه سیب را آب مخلوط کنید و آن را روی پوست خود ماساژ دهید و سپس پس از چند دقیقه آن را بشویید. می‌توانید این کار را چند بار در هفته تکرار نمایید
- چنانچه بعد از انجام هر یک از این روش‌ها پوست شما حساسیت داد، فوراً درمان را قطع نمایید
- از مصرف غذاهای سودازا پرهیز کنید
- می‌توانید ماء الجبن بخورید یا آن را روی پوست خود ماساژ دهید
برخی از راهکارهای دیگر نیز در طب سنتی توصیه می‌شود که عبارتند از:
استفاده از لعاب گل ختمی به‌صورت موضعی
می‌توانید در کنار درمان پوست مرغی با لیزر روش‌های طب سنتی را نیز انجام دهید. بر اساس نظریه‌هایی که در طب سنتی وجود دارد، برای لطافت پوست و رطوبت‌رسانی به آن که سبب می‌شود بیماری پوست مرغی کاهش یابد، می‌توانید لعاب گل ختمی استفاده کنید. برای انجام این کار کافیست 2 قاشق غذاخوری از گل ختمی سفید را با 2 لیوان آب بجوشانید. محلول باید حدود 5 دقیقه جوشانده شود. شما می‌توانید بعد از حمام به طور مرتب از این محلول استفاده نمایید.
بعد از جوشیدن محلول آن را از صافی رد کنید. هنگامی که بدن خود را در حمام به طور کامل شستید، محلول را روی بدن خود ماساژ دهید و اجازه دهید 15 دقیقه روی پوست شما بماند. پس از آن نیز محلول را بشویید و موضع را با روغن بادام ماساژ دهید. چنانچه این روش را در یک بازه زمانی طولانی استفاده کنید، رطوبت پوست شما به‌تدریج افزایش می‌یابد. بدین ترتیب اثرات ناشی از پوست مرغی نیز کاهش می‌یابد.
استفاده از ماسک جودوسر
اگر می‌خواهید این ماسک را تهیه کنید، باید در ابتدا جو دوسر را پودر نمایید. سپس جو پودر شده را با آب میکس کنید تا خمیر خوبی به وجود آید. هنگام درمان پوست مرغی با لیزر و استفاده از روش‌های مدرن، می‌توانید از این ماسک‌های خنک‌کننده نیز استفاده نمایید.
حال خمیر را روی بخش‌هایی که دچار پوست مرغی است، مالش دهید و اجازه دهید روی پوست شما خشک شود. بعد از آن نیز حمام کنید. برای کسب نتیجه مناسب بهتر است این روش درمانی را حدود 3 بار در هفته انجام دهید. این روش‌ها را می‌توانید برای درمان پوست مرغی پا و سایر نقاط بدن انجام دهید.
استفاده از ضماد گیاه باقلا
برای درمان بیماری پوست مرغی می‌توانید، راه‌های دیگری را نیز امتحان نمایید. یکی از این روش‌ها استفاده از ضماد باقلای آب پز است. ضماد باقلا را شب‌ها پیش از خواب روی محل موردنظر قرار دهید و صبح نیز آن را شست‌وشو دهید. همچنین خوردن گلاب و گلبرگ‌های گل محمدی نیز می‌تواند، در درمان بیماری مؤثر واقع شود.
درمان پوست مرغی با لیزر موهای زائد
لیزر نیز یکی از راهکارهایی است که پزشکی مدرن آن را برای درمان پوست مرغی به بیماران پیشنهاد می‌دهد. لیزر موهای زائد می‌تواند، در درمان کراتوز پیلاریس مؤثر واقع شود. البته این موضوع به عوامل گوناگونی بستگی دارد. در این روش رشد موهای شما نیز توقف می‌یابد. در درمان پوست مرغی با لیزر موهایی که به دلیل ضخامت برآمدگی‌هایی را روی پوست ایجاد کردند، به میزان زیادی کاهش می‌یابند.
این روش برای طیف زیادی از بیماران نتایج بسیار خوبی به دنبال دارد، همچنین ممکن است تا مدت زیادی پایدار باشد. اما توجه داشته باشید که هیچ درمان قطعی برای پوست مرغی وجود ندارد، بنابراین لیزر ممکن است برای همه افراد مؤثر نباشد. این روش برای افراد خطری به دنبال ندارد. البته ممکن است فاکتورهای گوناگونی مانند رنگ مو، پوست، و نوع آن خطراتی برای افراد داشته باشد.
برخی از عوارض جانبی که لیزر برای پوست دارد شامل رشد بیش از اندازه موها، به‌خصوص در افرادی با رنگ پوست تیره، همچنین تغییر رنگ‌دانه‌ها می‌شود. بدین ترتیب پیش از آغاز این فرایند، بهتر است حتماً موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. پزشک به‌راحتی تشخیص می‌دهد که استفاده از لیزر برای درمان شما مؤثر است یا خیر. اگر روش لیزر را برای درمان خود انتخاب کنید، باید به‌صورت متعدد آن را پیگیری نمایید. همچنین این روش بسته به وسعت ناحیه تحت درمان و تعداد جلسات، می‌تواند برای بیمار بسیار پرهزینه باشد.
علت بیماری پوست مرغی چیست؟
اگرچه درمان پوست مرغی با لیزر نیز یک روش قطعی نیست، این بیماری را می‌توان یک بیماری خوش‌خیم دانست. کراتوز پیلاریس در اثر جمع‌شدن کراتین، همچنین پروتئین‌های مو در منافذ پوست است. بدین ترتیب فولیکول‌های مو که در حال رشد هستند، به دلیل مسدود شدن منافذ نمی‌توانند از پوست بیرون بزنند. به همین دلیل درنواحی رشد مو برجستگی‌های ریزی به وجود می‌آید. به تدریج بیماران شاهد تغییراتی که در ظاهر پوست آن‌ها ایجاد می‌شود، خواهند شد. محققان هنوز موفق نشدند برای تجمع کراتین‌ها علت دقیقی پیدا کنند. به طور کلی، برخی از پزشکان فکر می‌کنند که ممکن است، پوست مرغی ارتباطی با بیماری‌های ژنتیکی و درماتیت آتوپیک داشته باشد.
اما چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به پوست مرغی هستند؟
- افرادی که پوست بسیار خشکی دارند
- کسانی که به اگزما و حساسیت‌های پوستی شدید دچارند
- افرادی که وزن زیادی دارند
- بیشتر در زنان دیده می‌شود
- کودکان و نوجوانان نیز در معرض ابتلا به پوست مرغی قرار دارند
- کسانی که نژاد آن‌ها سلتیک است
- افرادی که به تب یونجه دچار می‌شوند
افراد زیادی ممکن است به این عارضه پوستی دچار شوند، اما پوست مرغی بیشتر در بین نوجوانان و کودکان رایج است. معمولاً بیماری در اواخر نوزداری یا در نوجوانی خود را نشان می‌دهد. در مواردی خفیف بیماری لازم نیست درمان پوست مرغی با لیزر انجام شود. در اغلب کیس‌ها بیماری در اواسط 20 سالگی ناپدید می‌شود و تا سن 30 سالگی کاملاً از بین می‌رود. نوجوانانی که در سن بلوغ قرار دارند، همچنین زنان باردار دچار تغییرات هورمونی می‌شوند. این موضوع سبب می‌شود، بیماری شدت بیشتری پیدا کند. افرادی که پوست روشنی دارند، بیشتر در معرض این بیماری هستند.
مشورت با پزشک و شروع درمان پوست مرغی
بهتر است قبل از آغاز هر گونه روش درمانی برای از بین بردن پوست مرغی، ابتدا ضایعه‌ها را به یک پزشک متخصص نشان دهید. پزشک برای هر بیمار بسته به وضعیتی که دارد روش درمانی مختلفی در نظر می‌گیرد. کرم‌های مرطوب‌کننده برای کاهش خشکی پوست توصیه می‌شود. با استفاده از کرم‌ها می‌توانید اثرات کراتوز را روی پوست خود کاهش دهید. اغلب کرم‌های موضعی این توانایی را دارند که سلول‌های مرده پوست شما را از بین ببرند و انسداد فولیکول‌ها را کاهش دهند.
اسید لاکتیک و اوره همان گونه که اشاره کردیم، از درمان‌های رایج به شمار می‌روند. روش‌های دیگری نیز وجود دارند که پزشک متخصص ممکن است برای آغاز فرایند درمان به شما پیشنهاد دهد. هر یک از این کرم‌ها در درمان بیماری به روش مختلفی عمل می‌کنند. در صورت استفاده از کرم‌ها بهتر است درمان پوست مرغی با لیزر انجام ندهید. برخی از کرم‌ها عبارتند از:
- لایه‌بردارهای شیمیایی که پوست شما را از سلول‌های مرده تمیز می‌کنند
- میکرودرم آبریژن که از آن برای لایه‌برداری‌های شدید استفاده می‌شود
- کرم رتینول که با توصیه پزشک برای لایه‌برداری انتخاب می‌شود
شما باید به موادی که در تهیه کرم‌ها به کار رفته است، توجه نمایید. زیرا برخی از این کرم‌ها از اسیدهای منفی برخوردارند. این اسیدها می‌توانند عوارض منفی را روی پوست بیماران ایجاد نمایند. بنابراین قبل از هر اقدامی ابتدا با پزشک خود مشورت نمایید. برخی از عوارضی که ممکن است در اثر استفاده از این کرم‌ها برای شما به وجود آید عبارتند از:
- تحریکات پوستی
- سرخ شدن بین از حد
- خشکی پوست
می‌توانید از روش فوتوپنوماتیک نیز در درمان بیماری کمک بگیرید. از آن جایی که صورت مهم‌ترین و حساس‌ترین عضو ظاهری هر فردی محسوب می‌شود، برای درمان پوست مرغی صورت هرگز خودسرانه عمل نکنید. استفاده از داروهای اشتباهی می‌تواند، علائم شما را بسیار بدتر کند. به همین دلیل حتماً پیش از آغاز درمان با پزشک مشورت کنید.
درمان پوست مرغی بعد از اپیلاسیون
افرادی که دچار بیماری پوست مرغی هستند ممکن است با اپیلاسیون موهای زائد، پوست را تحریک نمایند. درمان پوست مرغی با لیزر برای صورت نیز می‌تواند انجام گیرد. البته این بیماری بعد از چند سال از بین می‌رود، اما برخی از افراد به دلیل کاهش اعتمادبه‌نفس دوست دارند هرچه سریع‌تر آن را درمان نمایند. از آنجایی که پوست صورت هنگام بند انداختن کشیده و خشک می‌شود، ممکن است علائم پوست مرغی به‌صورت شدید روی پوست ظاهر شود.
برای کاهش علائم بهتر است بعد از اپیلاسیون از مرطوب‌کننده‌ها و روغن‌های گیاهی برای مرطوب نمودن پوست خود استفاده نمایید. همچنین اگر پس از امتحان کردن اپیلاسیون مشاهده کردید که پوست شما وضعیت وخیمی پیدا کرده است، روش‌های دیگری را امتحان کنید. البته پزشکان نیز می‌توانند در این خصوص به شما کمک نمایند و مرطوب‌کننده‌های مختلفی را به شما معرفی کنند. استفاده از یک رژیم غذایی سالم و مناسب، همچنین برخورداری از خواب و تحرک کافی نیز می‌تواند موثر واقع شود. این رژیم علاوه بر ایجاد تناسب اندام سبب ارتقا سلامتی بدن شما نیز می‌شود.
جمع‌بندی
در این مقاله روش های درمان پوست مرغی را به طور کامل بررسی کردیم. از آن جایی که این بیماری خطری برای شما ندارد، بنابراین استفاده از روش‌های سنتی یا مدرن برای درمان اهمیت چندانی ندارد. حتی در صورتی که بیماری خفیف است، می‌توانید با نادیده گرفتن آن اجازه دهید خودبه‌خود خوب شود. بیماری ممکن است در پاییز و زمستان که پوست بدن خشک می‌شود، وضعیت بدتری نیز پیدا کند. بارداری نیز به دلیل اختلال هورمون‌ها شدت بیماری را بیشتر می‌کند.
درمان دائمی برای این بیماری وجود ندارد، زیرا بیشتر به دلیل عوامل ژنتیکی رخ می‌دهد. اما با کمک روش‌های درمانی حال حاضر، می‌توان از بدتر شدن وضعیت آن جلوگیری نمود. افرادی که به این بیماری مبتلا هستند باید بیش از هر چیزی به این نکته توجه کنند که پوست آن‌ها هرگز نباید زیاد خشک شود. به همین دلیل حتماً بعد از حمام کردن از لوسیون‌های مخصوص صورت و بدن استفاده کنید. رعایت کردن چنین نکاتی به مرور سبب کاهش علائم پوست مرغی می‌شود. این بیماری کمی نسبت به درمان مقاوم است، به همین دلیل نباید ناامید شوید و باید در هر صورتی درمان را ادامه دهید تا در طولانی‌مدت نتیجه بگیرید.