حساسیت به آفتاب یکی از مشکلات نسبتا نادر است که شاید شما هم با آن روبه‌رو شده باشید. حالا خبر خوب آن است که متخصصان پوست توانسته‌اند در وهله اول به علائم مشخص این نوع از حساسیت و سپس به روش‌های درمانی آن دست پیدا کنند. پس اگر شما هم جزو افرادی هستید که حساسیت پوستی به آفتاب دارید، دیگر نگران نباشید! راه‌حل شما اینجاست.
حساسیت از هیچ نوعی شوخی‌بردار نیست. انواع مختلف حساسیت، می‌تواند ناراحت‌کننده و دردآور باشد. گاهی حساسیت‌های مختلف، حتی شما را از برخی از لذت‌ها محروم می‌کنند. لذت‌هایی که گاها بسیار هم ساده هستند؛ همچون نگهداری از حیوان خانگی مثل سگ و گربه یا خوردن یک نوع غذای خاص مانند بادوم زمینی یا غذاهای دریایی. اما خوشبختانه امروزه محققان و متخصصان بسیاری بر روی انواع حساسیت‌ها تحقیق کرده و به راه‌حل‌هایی برای درمان آن‌ها رسیده‌اند.
جدا از آن‌ها، خود ما نیز راهکارهایی را برای خودمان خلق کرده‌ایم. همچون آنکه برای مثال اگر به یک غذای خاص حساسیت داریم، از آن دوری می‌کنیم. شاید سخت باشد، اما حداقل دیگر از حساسیت رنج نمی‌بریم. اما چه می‌شود اگر به چیز اجتناب‌ناپذیری همچون آفتاب حساسیت داشته باشیم؟ با ما همراه باشید تا پدیده حساسیت به نور آفتاب و راهکارهای درمان آن را بررسی کنیم.
حساسیت به آفتاب چیست؟
شاید از خود بپرسید مگر می‌شود به نور آفتاب حساسیت داشت؟ در جواب باید بگوییم بله. اگرچه که حساسیت به نور آفتاب از حساسیت‌های کمیاب است، اما هرروزه عده‌ای به آن مبتلا می‌شوند. این حساسیت را «کهیر آفتابی» هم می‌نامند. البته همان طور که گفتیم، بهتر است قبل از آنکه از آن بترسید، به خود یادآوری کنید که این حساسیت اصلا شایع نیست. بر اساس تحقیقی از کِلِوِرلند کلینیک (Cleverland Clinic)، فقط حدود 10 تا 15 درصد از جمعیت ایالات متحده از این نوع حساسیت رنج می‌برند.
مثل همیشه، بهتر است ابتدا بدانید حساسیت پوستی به آفتاب چیست تا بهتر بتوانید برای توضیحات بعدی آماده شوید. در ادامه ما به ماهیت این حساسیت، درمان حساسیت به آفتاب، حساسیت چشم به آفتاب، نحوه تشخیص آن در صورت داشتن حساسیت و هرآنچه که باید بدانید، می‌پردازیم.
چطور می‌توان به آفتاب حساسیت داشت؟
«پوروی پریخ»، دکترای پزشکی و متخصص پوست می‌گوید که حساسیت به آفتاب، گروهی از کهیر یا جوش‌های خارشی است که می‌تواند در مقابل نور آفتاب توسط سیستم ایمنی خود شما به وجود آید. «دندی انگلمن»، دکترای پزشکی و یکی از متخصصان پوست و زیبایی که گواهی هیئت مدیره کلینیک شفر (Shafer Clinic) در شهر نیویورک را دارد نیز در این باره صحبت کرد. وی افزود که این حساسیت در نتیجه آن رخ می‌دهد که سیستم ایمنی با پوست آفتاب‌سوخته به‌عنوان سلول‌های خارجی رفتار می‌کند. به همین ترتیب هم منجر به واکنش‌های بدنی می‌شود.
انواع حساسیت پوستی به آفتاب
به گفته دکتر «پریخ» انواع مختلف و زیادی از حساسیت به نور خورشید وجود دارد. او این حساسیت را به سه نوع مختلف تقسیم می‌کند:
- جوش‌های فتوآلرژیک
- کهیر آفتابی
- خارش اکتینیک
یکی از متخصصان دیگر افزود که این نوع از حساسیت می‌تواند به واکنش پوست در زمانی که زیر نور آفتاب است نیز برگردد. این شرایط را به‌طور رسمی، فوران نور چندشکلی (PMLE) می‌دانند که متداول‌ترین نوع حساسیت آفتاب است و فقط 10 تا 15 درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. دکتر «گارشیک» می‌گوید که این حساسیت می‌تواند منجر به خارش یا کهیر شود.
چنین حساسیتی می‌تواند برای هرکسی اتفاق بیافتد. دکتر «انگلمن» می‌گوید که این شرایط می‌تواند موروثی یا واکنشی باشد که توسط دارو، شرایط دارویی که از پیش وجود داشته یا حتی دیگر شرایط پوستی به وجود آمده باشد. او در ادامه می‌گوید که حساسیت به آفتاب بیشتر از مردان در بانوان رخ می‌دهد و در سنین جوانی و دهه بیستم زندگی زنان بروز می‌کند. دکتر «گارشیک» می‌گوید افراد با رنگ پوست‌های روشن، معمولا بیشتر نسبت به قرار گرفتن در معرض آفتاب و ابتلا به این حساسیت، آسیب‌پذیر هستند. اما با وجود این، وی می‌گوید که حساسیت آفتاب همچنان می‌تواند افرادی با رنگ پوست‌های تیره‌تر را هم تحت تأثیر قرار دهد.
البته این بدان معنا نیست که هیچ امیدی وجود ندارد. در مورد این آلرژی برخلاف دیگر آلرژی‌ها نیازی نیست که عامل حساسیت را به‌کل کنار بگذارید! دکتر «گارشیک» و دکتر «انگلمن» هر دو می‌گویند که همچنان می‌توانید حتی با داشتن چنین حساسیتی، از فضای بیرون از خانه و دراز کشیدن جلوی نور آفتاب لذت ببرید! اما چطور؟ در ادامه راز این کار را به شما عزیزان می‌گوییم.
چطور بفهمیم که به آفتاب حساسیت داریم؟
راه‌های بسیاری برای تشخیص این موضوع توسط خود شما وجود دارد. دکتر «انگلمن» می‌گوید اگر پوست شما پس از قرارگیری در مقابل نور خورشید، قرمز و دردناک می‌شود و می‌خارد، این علائم می‌تواند علائم عمومی از وجود این حساسیت در درون شما باشد. البته از آنجایی که نشانه‌های گفته‌شده شبیه به آفتاب‌سوختگی است، پس باید به نشانه‌های خاص‌تر و بیشتری برای تشخیص حساسیت به آفتاب توجه کرد.
علائمی همچون برجستگی، تاول یا کهیر در سطح پوست پس از قرارگیری زیر نور آفتاب، می‌تواند شما را از داشتن چنین حساسیتی مطمئن‌تر کند. پس ابتدا علائم اولیه و سپس این علائم را در خود بررسی کنید. به گفته دکتر «انگلمن»، این علائم معمولا در عرض چند دقیقه تا چند ساعت پس از آنکه از جلوی آفتاب کنار بروید، در شما بروز می‌کنند. همچنین وی می‌گوید که معمولا این نشانه‌ها در اطراف گردن، پشت دست، بازوها و پاهای شما بیشتر دیده می‌شود.
دکتر «گارشیک» این گفته‌ها را تأیید و سپس اضافه می‌کند که حتی ممکن است چندین روز هم طول بکشد تا واکنش پوستی در شما ظاهر شود. البته اگر می‌خواهید صددرصد مطمئن شوید که به آفتاب حساسیت دارید یا نه، بهترین راه آن است که برای تشخیص دقیق آن به دکتر پوست یا متخصص حساسیت‌های پوستی مراجعه کنید. آن‌ها با اعمال روش‌های تشخیص رسمی و تخصصی خود، می‌توانند بهترین جواب را به شما بدهند و در صورت وجود این حساسیت، راهکار بهبود آن را هم در اختیار شما بگذارند.
چطور می‌توان جلوی حساسیت به آفتاب را گرفت؟
در این بخش راهکارهای مفیدی را برای جلوگیری از علائم حساسیت به آفتاب پیشنهاد می کنیم.
قرارگیری کمتر در برابر نور آفتاب
یکی از بهترین و روشن‌ترین راه‌ها برای جلوگیری از حساسیت به آفتاب طبق گفته دکتر «گارشیک» آن است که در زمان بیرون بودن از خانه، از پوست خود در برابر آفتاب محافظت کنید. شاید کلمه محافظت کمی کلی باشد، پس بگذارید این کلمه را بیشتر برای شما باز کنیم. مثلا محافظت می‌تواند شامل آن باشد که بیشتر به دنبال سایه‌ها بگردید و زیر آن‌ها حرکت کنید تا اینکه کاملا در برابر نور آفتاب قدم بزنید.
استفاده از لباس‌های محافظتی
یکی دیگر از اعمال محافظتی که می‌توانید انجام دهید نیز آن است که از لباس‌های UPF استفاده کنید. اما این لباس‌ها چه نوع لباس‌هایی هستند؟ این لباس‌ها عامل محافظت در برابر اشعه فرابنفش را دارند که یعنی از پوست شما در برابر خطرناک‌ترین اشعه‌های نور خورشید محافظت می‌کنند. پس تنها کاری که لازم است انجام دهید، تهیه یکی از این لباس‌ها و پوشیدن آن‌ها در زمان خارج شدن از خانه است. بدین ترتیب هرکدام از نقاط پوستی شما که زیر پارچه این لباس باشد، کاملا از آفتاب و آسیب‌های پوستی در امان است.
کرم ضدآفتاب خوب
راه محافظتی بسیار آسان بعدی هم استفاده از بهترین ضد آفتاب با قابلیت پوشانندگی طیف وسیعی از پوست شماست. همچنین بهتر است SPF کرم ضدآفتاب شما حداقل 30 باشد و هر روز هم از آن استفاده کنید. SPF، عامل محافظتی یک کرم ضدآفتاب است که چه حساسیت به آفتاب داشته باشید و چه نه، باید در هنگام انتخاب و استفاده از کرم ضدآفتاب به آن توجه کنید.
دکتر «گارشیک» در ادامه صحبت‌های خود دو کرم ضدآفتاب را به شما عزیزان توصیه می‌کند:
- ضدآفتاب EltaMD UV Physical Broad-Spectrum SPF 40
- ضدآفتاب Colorescience Sunforgettable Total Protection Face Shield SPF 50
وی همچنین اضافه می‌کند که دکترهای مختلف ممکن است مکمل‌هایی نیز علاوه بر خود ضدآفتاب به بیماران توصیه کنند. مکمل‌هایی همچون Heliocare یا Polypodium leucotomos می‌توانند به افرادی با سابقه حساسیت پوستی یا حساسیت چشم به آفتاب، محافظت بیشتری را ارائه دهند.
توصیه‌های محافظتی بیشتر در حساسیت به نور خورشید
دکتر «پریخ» نیز پیشنهاد می‌دهد که از بودن بیرون از خانه و قرارگیری در معرض نور طی ساعات اوج آفتاب، جدا خودداری کنید. اگر هنوز دقیقا نمی‌دانید این ساعات از چه زمانی تا چه زمانی هستند، باید گفت تقریبا از ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر را می‌توان اوج آفتاب در نظر گرفت. اما چرا باید از اوج نور آفتاب دوری کنید؟ طبق آژانس محافظت محیطی ایالات متحده (EPA)، ساعات اوج نور خورشید همان زمان‌هایی هستند که اشعه‌های UV مضر خورشید در قوی‌ترین حالت خود قرار دارند. بنابراین حتی اگر در طول روز اصلا هم از خانه خارج نشوید اما طی این ساعات بیرون بروید، باز هم بیشترین آسیب به پوست شما می‌رسد.
درمان حساسیت پوستی به آفتاب
حالا اگر بخواهیم از راه‌های پیشگیری از حساسیت به آفتاب بگذریم، در صورت ابتلا به هرگونه حساسیت از این دست باید چه کاری انجام دهیم؟ وقتی بحث از درمان حساسیتی می‌شود که قبلا اتفاق افتاده است، به گفته دکتر «گارشیک»، درمان‌ها بسته به شدت حساسیت شما متفاوت هستند. یعنی نمی‌توان یک نسخه را برای همه افراد با همه نوع حساسیت نسبت به خورشید، پیچید. البته در وهله اول بهتر است که بر روی راه‌های پیشگیری تمرکز کنید تا هرگز مبتلا به علائم این حساسیت نشوید، اما اگر هم شدید جای هیچ نگرانی نیست.
درمان واکنش خفیف به آفتاب
برای درمان حساسیت خود، ابتدا باید بفهمید که چقدر واکنش شما نسبت به آفتاب، شدید بوده است. اگر بدن شما واکنشی خفیف داشت، راه‌حل بسیار آسانی هم در پیش دارد. تنها کافی است که چند روز از قرارگیری در معرض آفتاب جلوگیری کنید. به همین راحتی، واکنش‌های بدن شما طی چند روز به‌کل از بین می‌روند و دیگر مشکلی از این بابت ندارید! پس با هر نوع واکنشی نسبت به این حساسیت، نترسید. ابتدا دریابید که واکنش بدن شما چقدر قوی است و سپس بر اساس همان تصمیم بگیرید.
درمان واکنش شدید نسبت به آفتاب
برای واکنش‌های شدیدتر در حساسیت به آفتاب، کرم‌های بدون نیاز به هیچ نسخه‌ای با کورتیکواستروئیدها بهترین راه‌حل هستند. همچنین برای التهاب آرام، سرخی پوست و یا خارش آن نیز نسخه‌های موضعی یا خوراکی می‌توانند کمک‌کننده باشند که برای آن می‌توانید به هر دکتری مراجعه کنید. اگر هم کهیر زدید، خوردن آنتی هستامین بهترین روش برای آرام کردن پوست و از بین بردن کهیرِ به وجود آمده است. آنتی هیستامین از داروهای ضدحساسیت بسیار پرکاربردی محسوب می‌شود که می‌توانید در صورت داشتن خارش یا هرگونه علائم حساسیت شدید نیز از آن به‌راحتی استفاده کنید.
داروهایی که علائم حساسیت به آفتاب را بدتر می‌کنند!
دکتر «انگلمن» همچنین در این باره هشدار می‌دهد که برخی از داروها می‌توانند حتی پوست را سریع‌تر هم آفتاب سوخته و حساس کنند. به همین ترتیب در صورت داشتن هرگونه حساسیتی نسبت به نور آفتاب، از خوردن این داروها پرهیز کنید. فهرستی از این داروها به گفته دکتر «انگلمن» عبارتند از:
- آنتی‌بیوتیک‌هایی همچون تتراسایکلین، داکسی سایکلین، سیپروفلوکساسین، لووفلوکساسین
- داروهای ضدقارچ
- داروهای سولفایی
- مسکن‌ها
داروهای نام‌برده از جمله داروهایی هستند که باید در هنگام قرار دادن پوست خود در معرض آفتاب از آن‌ها جلوگیری یا با احتیاط کامل آن‌ها را مصرف کنید. از آنجایی که این داروها به‌راحتی می‌توانند وضعیت پوست شما را در موقع حساسیت به آفتاب، تشدید کنند. وی همچنین اضافه می‌کند که شرایط پوستی دیگر شما هم می‌تواند ریسک ابتلا به علائم را در شما افزایش دهد یا حتی یک آلرژی را که از قبل در بدن شما وجود داشته است، بدتر کند.
درمان حساسیت آفتابی با قرارگیری در معرض نور خورشید!
دکتر «انگلمن» می‌گوید حتی در برخی از موارد، شما می‌توانید کاری کنید که قرارگیری در معرض نور خورشید به نفع شما باشد! به گفته او «می‌توان از عمل حساسیت‌زدایی به‌عنوان درمان طولانی‌مدت برای حساسیت به نور خورشید استفاده کرد.» شاید عجیب باشد اما قرارگیری در زیر نور آفتاب به مدت طولانی، در برخی از موارد، می‌تواند خاصیت حساسیت‌زدایی داشته و شما را به‌کل از شر حساسیت‌ها رها کند.
وی در ادامه می‌گوید: «این راه درمانی شامل درمان پوست با قرار دادن آن در معرض نور UV است. به این نوع درمان، فوتوتراپی می‌گویند.» همان طور که پیش‌تر هم توضیح دادیم، از آن برای حساسیت‌زدایی یا بی‌حس کردن کامل پوست استفاده می‌کنند. اما روش انجام آن به چه صورت است که کمترین آسیب را به پوست برساند و بیشترین تأثیر را بر روی حساسیت به آفتاب بگذارد؟
در این روش درمان، شما باید رفته رفته و به تدریج میزان زمانی را که در خارج از خانه می‌گذرانید، افزایش دهید. فقط مراقب باشید که حتما این کار را مرحله به مرحله و تدریجی انجام دهید تا نتیجه عکس ندهد. قرارگیری تدریجی و رو به افزایش در برابر نور خورشید به پوست شما اجازه می‌دهد که آرام آرام خود را با نور آفتاب وفق دهد و با آن سازگاری پیدا کند. کم کم با طی کردن مراحل این روش، سرانجام می‌توانید حساسیت خود را به‌طور کامل متوقف کنید تا دیگر هرگز بر سر راه پوست شما پیدا نشود.
البته اگر آلرژی شما نسبت به نور خورشید از قبل تشخیص داده شده است و کاملا به آن مطمئن هستید یا اینکه حساسیت شما در درجات بالایی قرار دارد، حتما پیش از انجام هرکار با دکتر خود مشورت کنید. بدین ترتیب می‌توانید مطمئن شوید که آیا این روش برای شما مناسب است یا خیر.
آیا می‌توان با داشتن حساسیت به آفتاب از خانه بیرون رفت؟
بله، بهتر است اصلا نگران نباشید! داشتن حساسیت به نور خورشید به معنای پایان روزهای رفتن به ساحل و لب دریا یا ماجراجویی‌های خارج از خانه نیست. بله! شما همچنان می‌توانید به‌راحتی ساعت‌های بسیاری را خارج از خانه بگذرانید و از آن فضا لذت ببرید. به گفته دکتر «گارشیک»، اگر حساسیت به آفتاب دارید و همچنان مایل هستید که از خانه خارج شوید و فعالیت‌های روزانه جذاب خود را در زیر نور آفتاب ادامه دهید، هیچ اشکالی ندارد. فقط و فقط، همان طور که در طول متن هم تأکید کردیم، باید مطمئن شوید که پوست شما کاملا در برابر آفتاب محافظت می‌شود.
اگر حوصله ندارید که به ابتدای مقاله بازگردید و راه‌حل‌های محافظتی گفته‌شده ما را بخوانید، بگذارید مجددا خلاصه‌وار به شما بگوییم. باید حتما از کرم‌ها و حتی لباس‌های محافظتی استفاده کنید تا مطمئن شوید که هیچ اشعه مضری به پوست شما نفوذ نکرده و موجب آزار سیستم ایمنی بدن شما به‌عنوان یک فرد با چنین حساسیتی نمی‌شود.
البته جدا از تمامی راه‌های محافظتی و توصیه‌هایی که در سراسر متن به شما ارائه دادیم، نباید یک نکته را فراموش کنید. بهتر است همیشه قبل از انجام هرکار و استفاده از هر روش محافظتی، ابتدا با دکتر یا متخصص پوست خود صحبت کنید. حتما با آن‌ها در رابطه با طرح درمانی خود مشورت نمایید تا پوست خود را در معرض هیچ آسیبی قرار ندهید. در حین طی کردن مسیر درمان نیز حتما تغییرات پوستی خود را با متخصص خود در میان بگذارید تا بهتر بتواند در این راه شما را راهنمایی کند.
کلام آخر
حساسیت به آفتاب یکی از حساسیت‌های نه چندان شایع اما مهم است که باید از علائم و راه‌های پیشگیری و درمان آن آگاه باشید. این حساسیت از جمله حساسیت‌هایی است که شاید 10 درصد از مردم را درگیر خود کند. با وجود این، همچنان حساسیتی دردناک و طاقت‌فرساست. ما در مقاله امروز، ابتدا شما را با خود این پدیده دردناک پوستی آشنا کردیم تا بیشتر بدانید که حساسیت به نور آفتاب دقیقا چیست. سپس نیز راه‌هایی برای تشخیص آن را در اختیار شما گذاشتیم. بدین ترتیب می‌توانید متوجه شوید که آیا شما هم به این آلرژی مبتلا هستید یا خیر. در آخر هم راه‌های درمانی این حساسیت نادر را خدمت شما توضیح دادیم. شما با هر شدتی از حساسیت به نور آفتاب، قادر هستید که با درمان‌های ما از شر آن به‌طور کامل خلاص شوید!
منبع