دلیل مشکلات پوستی در بارداری و روش های درمان آن ها

شما در دوران بارداری هستید، پس آن “درخشش بارداری” که در مورد آن شنیده اید کجاست؟ به جای داشتن پوستی روشن و درخشان، ممکن است بیشتر شبیه یک نوجوان با جوش های بلوغ به نظر برسید. یا شاید لکه های تیره روی صورت شما ظاهر شده باشد. شاید هم به دلیل جوش هایی که در اطراف استرچ مارک های روی شکم شما ایجاد شده است، خارش دارید. بارداری می تواند علائم عجیب و غریب بسیاری را به همراه داشته باشد و پوست شما از تغییرات هورمونی که تجربه می کنید مصون نیست. خوشبختانه اکثر مشکلات پوستی در بارداری در عین آزاردهنده بودن، بی ضرر هستند و پس از زایمان برطرف می شوند. بیایید به برخی از شایع ترین مشکلات پوستی در بارداری و نحوه مدیریت و درمان آنها نگاهی بیندازیم. همچنین در مورد یک وضعیت جدی پوستی که باید از آن آگاه باشیم صحبت خواهیم کرد.

انواع مشکلات پوستی در دوران بارداری

مشکلات پوستی بارداری، انواع مختلفی را شامل می شوند. از لک های تیره رنگ گرفته تا ترک های پوستی و آکنه. در ادامه به مهمترین مشکلات پوستی در بارداری اشاره خواهیم کرد.

لکه های تیره رنگ و خطوط سیاه

هر دوی این شرایط خوش خیم نتیجه افزایش رنگدانه های ناشی از افزایش هورمون های بارداری است. ملاسما که به لک های بارداری نیز معروف است، باعث می شود لکه های تیره روی صورت شما ظاهر شوند. این لک ها اغلب روی بینی و گونه ها ظاهر می شوند. خط سیاه نیز یک خط تیره است که می تواند در دوران بارداری بین ناف و ناحیه شرمگاهی ایجاد شود.

اگر یکی از این موارد را تجربه کردید، تنها نیستید. تقریباً 75 درصد از زنان باردار، لک های بارداری خواهند داشت و 90 درصد متوجه خط سیاه رنگ هستند. این افزایش رنگدانه می تواند هر ناحیه از بدن شما را که رنگدانه بیشتری دارد، تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال، بسیاری از زنان کک و مک بسیار تیره تر از حد معمول را گزارش می دهند و هر چه رنگ پوست شما تیره تر باشد، بیشتر متوجه این تغییرات خواهید شد.

شما نمی توانید به طور کامل از این شرایط جلوگیری کنید، اما استفاده از یک ضد آفتاب خوب، به ویژه روی صورت می تواند به کاهش اثرات آن کمک کند. البته که جای هیچ گونه نگرانی نیست؛ چون شما برای همیشه درگیر این مشکلات پوستی در بارداری نخواهید بود. بیشتر آنها پس از زایمان محو می شوند. ملاسما گاهی اوقات از بین نمی رود، اما متخصص پوست می تواند بعد از بارداری آن را با دارو درمان کند.

بروز ترک های پوستی یا استرچ مارک

یکی از شایع ترین مشکل پوستی در بارداری همین ترک های پوستی است. تقریباً هر زن باردار دچار ترک ‌های پوستی می ‌شود که رگه‌ های قرمز رنگی هستند که روی سینه‌ ها یا شکم نقش می بندند. در صورت افزایش سریع وزن، احتمال بروز استرچ مارک ها بیشتر است. بنابراین توصیه های پزشک خود را در مورد افزایش وزن اجرا کنید. با این حال، ایجاد ترک های پوستی گاهی اوقات فقط به ژنتیک شخص باز می گردد.

پس از تولد نوزاد، ترک های پوستی شما باید به رنگ نقره ای یا سفید تبدیل شود. می توانید با مرطوب نگه داشتن پوست خود با کره کاکائو یا لوسیون از ایجاد این عوارض جلوگیری کنید. اگر وسوسه شدید که برای درمان ترک پوستی بعد از بارداری یک داروی گیاهی را امتحان کنید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.

ترک های پوستی یکی از شایع ترین مشکلات پوستی در بارداری هستند که معمولا با سنگین تر شدن نوزاد افزایش می یابند. بهترین راهکار این است که هر روز ناحیه شکم خود را چرب کنید و از لوسیون مرطوب کننده استفاده نمایید تا احتمال ماندن جای این ترک ها کاهش یابد.

آکنه یکی از مشکلات پوستی در بارداری

بسیاری از خانم ها در دوران بارداری از این موضوع شکایت دارند. تمام آن هورمون ‌ها در بدن شما می ‌توانند باعث ترشح چربی بیشتر از غدد و در نهایت ایجاد جوش‌ و آکنه شوند.

سعی کنید صبح و عصر صورت خود را با یک شوینده ملایم و متناسب با نوع پوست تان شستشو دهید. اکثر درمان ‌های موضعی بدون نسخه در بارداری بی‌ خطر هستند، اما اگر در مورد محصول خاصی نگرانی دارید، می ‌توانید از پزشک خود بپرسید. چند داروی موضعی وجود دارد که می ‌توانیم در دوران بارداری امتحان کنیم، اما آکنه‌ های شما به طور کامل پس از تولد نوزادتان بهتر خواهند شد.

توده های بی خطر از جمله مشکلات پوستی در بارداری

این توده‌ های کوچک، شل و بی‌ ضرر پوست می‌ توانند در طول بارداری در هر جایی از بدن شما ظاهر شوند، اما معمولاً زیر بازوها و سینه ‌ها ظاهر می ‌شوند. متأسفانه، هیچ کاری نمی توانید برای جلوگیری از آنها انجام دهید، اما در صورت تمایل می توان توده ها را به راحتی پس از بارداری از بین برد.

بثورات خارش دار از دیگر مشکلات پوستی در بارداری

بثورات خارش دار در دوران بارداری بسیار شایع است. این لکه های قرمز و خارش دار در اطراف استرچ مارک ها ظاهر می شوند. معمولاً در اواخر بارداری که شکم شما بیشترین میزان کشش پوستی را دارد، این کهیرها بیشتر نمایان می شوند. همچنین، این عارضه می تواند به بازوها، پاها و باسن نیز گسترش یابد.

این وضعیت بی ضرر است، اما می تواند آزار دهنده باشد. بثورات خارش دار پس از زایمان از بین می روند، اما تا آن زمان باید خارش اطراف ترک های پوستی تان را تحمل کنید. می توان از یک کرم استروئیدی برای تسکین خارش و همچنین جلوگیری از گسترش آن استفاده کرد. این کرم برای شما و کودک شما بی خطر است؛ اما در هر صورت مصرف خودسرانه آن مجاز نیست و حتما با پزشک در این باره مشورت کنید.

کلستاز بارداری؛ بیماری خاموش این دوران

مواقعی وجود دارد که نباید خارش پوست را نادیده بگیرید. کلستاز بارداری یک بیماری کبدی است که مقادیر زیاد هورمون های بارداری بر جریان طبیعی صفرا در کیسه صفرا تأثیر می گذارد.

این وضعیت در سه ماهه سوم بارداری رخ می دهد و می تواند باعث خارش شدید در کل بدن شود. این خارش اغلب در کف دست و کف پا بدتر است و باعث می شود بیماران احساس خیلی بدی کنند و نتوانند بخوابند. کلستاز بارداری همچنین ممکن است با زردی (تغییر رنگ پوست و چشم به زرد) همراه باشد.

یک آزمایش خون ساده می تواند تأیید کند که آیا کلستاز بارداری دارید یا نه و داروهای خوراکی ممکن است آن را درمان کنند. زایمان نیز آن را درمان می ‌کند، بنابراین ممکن است زمانی که به زایمان نزدیک ‌تر هستید، تولد زودتر از موعد نوزاد تجویز شود.

خارش پوستی در دوران بارداری یک مشکل رایج است که اغلب خانم ها آن را تجربه می کنند. اما توصیه می شود در صورت مشاهده هر گونه خارش به پزشک مراجعه کنید تا اگر بیماری شما کلستاز بارداری بود، سریع تر درمان شود. کلستاز منجر به خارش شدید شده و ممکن است فرد را بسیار اذیت کند.

رگ عنکبوتی از جمله مشکلات پوستی در بارداری

رگ ‌های عنکبوتی رگ ‌های کوچک و قرمز رنگی هستند که بیشتر صورت، گردن و بازوها را درگیر می ‌کنند. تغییرات هورمونی در دوران بارداری باعث این تغییرات پوستی ناخوشایند و همچنین افزایش حجم خون می شود.

وریدهای واریسی رگ های دردناک و بزرگ شده ای هستند که افزایش وزن و فشار رحم می تواند در دوران بارداری باعث ایجاد آن شود. این باعث کاهش جریان خون در پاها می شود. وریدهای واریسی می توانند در پاها، فرج و واژن ایجاد شوند. اینها معمولاً پس از زایمان برطرف می شوند؛ اما در صورت مشاهده این مشکل، در طول معاینات به پزشک یا ماما خود اطلاع دهید

برای به حداقل رساندن اثرات واریس و تسکین علائم، اقدامات احتیاطی زیر را انجام دهید:

• زمان های نشستن و ایستادن را محدود کنید.
• هنگام نشستن طولانی مدت پاها را از هم باز کنید.
• در صورت امکان پاهای خود را بالا بیاورید.
• بیشتر ورزش کنید.
• با ورزش و مایعات از بروز یبوست خودداری کنید.

پریگوی بارداری

یکی دیگر از مشکلات پوستی در بارداری، پریگو است. این علائم شامل برجستگی های ریز و خارش دار است که شبیه نیش حشرات به نظر می رسد. تغییرات ناشی از بارداری در سیستم ایمنی بدن می تواند باعث خارش بارداری شود. این می تواند در طول بارداری رخ دهد و علائم آن اغلب روز به روز بدتر می شود. رفع این عارضه ممکن است چندین ماه طول بکشد و علائم آن گاهی اوقات تا بعد از تاریخ زایمان نیز مشاهده می شود.

حاملگی پمفیگوئید

حاملگی پمفیگوئید یک اختلال خود ایمنی است که معمولاً در سه ماهه دوم یا سوم رخ می دهد. در برخی موارد، ممکن است بلافاصله پس از زایمان نیز رخ دهد. علائم این بیماری عبارتند از تاول در شکم یا سایر قسمت های بدن. این وضعیت خطر زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم را کمی افزایش می دهد.

تشدید مشکلات پوستی سابق در اوایل بارداری

یک سری بیماری های پوستی وجود دارند که در دوران بارداری بدتر می شوند. مثلا اگر سابقه آکنه، پسوریازیس، درماتیت، ملاسما، لوپوس و … را دارید، احتمال این که بعد از بارداری با شکل گسترده تری از آنها مواجه شوید، زیاد است. اما خبر خوب این است که بعد از بارداری، این مشکلات پوستی رو به بهبود می رود. شما در طول دوران بارداری می توانید از پزشک برای بهبود سریع تر آنها کمک بگیرید.

تغییر مو و ناخن در بارداری

افزایش یا کاهش رشد مو در دوران بارداری شایع است. بسیاری از زنان درجاتی از هیرسوتیسم را در صورت، اندام ها و پشت در دوران بارداری تجربه می کنند که ناشی از تغییرات غدد درون ریز است. هیرسوتیسم به طور کلی پس از زایمان برطرف می شود، اگرچه ممکن است در صورت تداوم این عارضه، روش های درمانی در نظر گرفته شود.

زنان باردار ممکن است متوجه ضخیم شدن خفیف موهای سر خود شوند. این به دلیل طولانی شدن فاز (آناژن) رشد مو ایجاد می شود. پس از زایمان، موهای سر وارد مرحله استراحت طولانی مدت (تلوژن) رشد مو و باعث افزایش ریزش مو (تلوژن افلوویوم) می شوند که ممکن است چندین ماه یا بیش از یک سال پس از بارداری ادامه داشته باشد. تعداد کمی از زنان که سابقه آلوپسی آندروژنتیک دارند ممکن است متوجه ریزش موی فرونتوپاریتال شوند که ممکن است پس از بارداری برطرف نشود و نیاز به درمان پیدا کند. ارتباط میان قرص های ضدبارداری و ریزش مو را از مقاله دیگر ما بخوانید.

دلیل مشکلات پوستی در بارداری چیست؟

علت مشکلات پوستی در بارداری اغلب به افزایش هورمون ها مربوط می شود. با افزایش هورمون ها ممکن است پوست در معرض بروز لکه و تیرگی قرار بگیرد. همچنین ممکن است آکنه و سایر بیماری های پوستی وخیم تر شوند. بهترین راهکار برای جلوگیری از مشکلات پوستی در بارداری این است که روزانه از لوسیون مرطوب کننده و کرم ضد آفتاب استفاده کنید. همچنین از آنجایی که رفته رفته رحم سنگین می شود و احتمال بروز ترک های پوستی یا ورید و واریس وجود دارد، برای جلوگیری از این عوارض از کرم های مناسب با مشورت پزشک استفاده کنید.

درمان مشکلات پوستی در بارداری

همانطور که اشاره شد، بیشتر این مشکلات پوستی در بارداری پس از تولد نوزاد خود به خود برطرف می شوند. اگر از بین نرفتند، یا اگر می خواهید در دوران بارداری این مشکلات را از بین ببرید، درمان هایی وجود دارد. اما نکته ای که باید به آن دقت کنید این است که در دوران بارداری بدون مشورت با پزشک از هیچ دارو یا درمانی استفاده نکنید.

درمان ملاسما در بارداری

برای درمان ملاسما می توانید از برخی کرم های تجویزی (مانند هیدروکینون و برخی از محصولات مراقبت از پوست بدون نسخه استفاده کنید. اما قبل از اینکه خودتان آن را درمان کنید، برای تشخیص مناسب با یک متخصص پوست صحبت کنید. اگر ملاسما دارید، سعی کنید زمان در معرض نور خورشید ماندن خود را محدود کنید. مخصوصاً بین ساعات 10 صبح تا 14 بعد از ظهر از کرم ضد آفتاب با SPF حداقل 30 در بیرون از منزل استفاده کنید.

درمان کهیرهای خارش دار در بارداری

پزشک ممکن است یک آنتی هیستامین یا کورتیکواستروئیدهای موضعی تجویز کند. برای تسکین، باید با محل را با آب ولرم (نه داغ) بشویید ، کمپرس های خنک یا پارچه های مرطوب را روی نواحی آسیب دیده بمالید و لباس های گشاد و سبک بپوشید. روی ناحیه ای از پوست که درگیر بیماری شده، از صابون استفاده نکنید؛ زیرا باعث خشکی و خارش بیشتر می شود.

درمان ترک های پوستی

قبل از اینکه به دنبال درمان ترک های پوستی باشید تا زمانی که نوزادتان به دنیا بیاید صبر کنید. درمان اثبات شده ای برای این عارضه وجود ندارد، اما گاهی اوقات لیزر یا کرم های تجویزی می توانند کمک کنند.

توده های پوستی بی خطر

پزشک شما می تواند توده های پوستی را به وسیله چاقوی جراحی یا قیچی یا با کمک جراحی الکتریکی (سوختن آنها با جریان الکتریکی) از بین ببرد.

درمان کلستاز کبدی

برخی از گزینه های درمانی شامل داروهایی برای توقف خارش و کاهش صفرا هستند. حمام سرد و آب یخ نیز می تواند کمک کننده باشد.

خوشبختانه اغلب مشکلات پوستی در بارداری به محض تولد نوزاد پایان می یابند و از این لحاظ جای نگرانی نیست. اما اگر مشکلات پوستی باعث اذیت شما شده اند می توانید راهکارهای درمان خانگی یا داروهای بدون نسخه را نیز با مشورت پزشک امتحان کنید.

درمان های خانگی مشکلات پوستی در بارداری

چند راه طبیعی برای تسکین خارش پوست در دوران بارداری وجود دارد:

• از یک لوسیون یا مرطوب کننده بدون بو برای نرم و مرطوب کردن پوست خود استفاده کنید.
• لباس های گشادی بپوشید که کمتر پوست شما را تحریک کند.
• لباس های ساخته شده از الیاف طبیعی مانند پنبه بپوشید.
• هر روز دوش خنک بگیرید.
• یخ روی پوست خود قرار دهید.
• از حمام یا دوش آب گرم که می تواند پوست شما را خشک کند، خودداری کنید.
• سعی کنید در گرمای روز بیرون نروید.

داروهای ممنوعه برای درمان مشکلات پوستی در بارداری

استفاده از همه داروها در دوران بارداری ایمن نیست. محصولاتی که در دوران بارداری باید از مصرف آنها اجتناب کرد عبارتند از:

• درمان های هورمونی، به دلیل افزایش خطر ناهنجاری های مادرزادی
• ایزوترتینوئین، شکلی از ویتامین  A که رتینول نیز نامیده می شود، می تواند خطر ناهنجاری های مادرزادی شدید، مشکلات شناختی، بیماری های قلبی و مغزی تهدید کننده زندگی و سایر مشکلات رشد را افزایش دهد.
• تتراسایکلین های خوراکی، نوعی آنتی بیوتیک است که خطر تغییر رنگ دندان در نوزاد را افزایش می دهد و همچنین اثرات منفی بر رشد استخوان جنین در صورت مصرف آن در ماه چهارم بارداری دارد.
• رتینوئیدهای موضعی، شکلی از ویتامین A که هم در محصولات تجویزی و هم در محصولات بدون نسخه رایج است.

سخن آخر

بدن شما در طول بارداری تغییرات بسیار زیادی را تجربه می کند. بیشتر مشکلات پوستی در بارداری از هر چیزی آزاردهنده تر هستند. اما خوشبختانه همه این مشکلات پوستی در بارداری موقتی بوده و با تولد نوزادتان و بهبودی اوضاع، تمام این اذیت و آزارهای ناشی از بارداری از یادتان خواهد رفت.

پرسش و پاسخ های رایج

در ادامه قصد داریم به رایج ترین سوالات در رابطه با مشکلات پوستی در بارداری پاسخ دهیم.