یکی از مشکلات رایج به ویژه میان خانم هایی که یائسه می شوند، خشکی واژن است. خشکی واژن درد زیادی را در حین رابطه جنسی به دنبال دارد و همین، باعث می شود فرد میل جنسی خود را از دست بدهد. همچنین می تواند ورزش و سایر فعالیت های فیزیکی را برای فرد دردناک کند و خطر عفونت واژن را هم افزایش می دهد. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به دلیل خجالت یا ترس از قضاوت شدن برای درمان اقدام نمی کنند. از این رو، در این مقاله تصمیم گرفتیم مفصلا دلایل خشکی واژن را بررسی کرده و راهکارهای درمانی موثر را معرفی کنیم. تا انتها همراه ما باشید.
دلیل خشکی واژن چیست؟
با نزدیک شدن به یائسگی، سطح استروژن کم شده و معمولا کاهش سطح استرون به خشکی منجر می شود. تخمدان ها استروژن تولید می کنند و استروژن رشد ویژگی های زنانه بدن مانند سینه ها و شکل بدن را کنترل می کند. همچنین در چرخه قاعدگی و بارداری نقش کلیدی دارد.
علاوه بر این استروژن به ضخیم، مرطوب و سالم ماندن بافت های پوشاننده واژن کمک می کند. با کاهش سطح این هورمون، آستر نازک تر، خشک تر و انعطاف‌پذیرتر می شود که به این تغییرات آتروفی واژن می گویند. سطح استروژن به دلایل مختلفی کاهش می یابد؛ از جمله:
- یائسگی
- برداشتن تخمدان ها با جراحی (که می تواند باعث یائسگی شود)
- زایمان و شیردهی
- درمان های سرطان از جمله شیمی درمانی و پرتودرمانی
- داروهای ضد استروژن برای درمان سرطان سینه یا اندومتریوز
دلایل دیگر خشکی واژن هم عبارتند از:
- سندرم شوگرن؛ یک اختلال خودایمنی که در آن غدد بزاقی و اشکی ملتهب می شوند.
- استفاده از آنتی هیستامین ها که با خشک کردن ترشحات به کنترل علائم سرماخوردگی و آلرژی کمک می کند. عوارض جانبی می تواند شامل خشکی واژن و مشکل در دفع ادرار باشد.
- داروهای ضد افسردگی که گاهی عوارض جنسی مانند خشکی واژن، کاهش میل جنسی و مشکل در ارگاسم دارند.
- استرس و اضطراب که می تواند بر میل جنسی فرد تاثیر بگذارد و خشکی واژن را به دنبال داشته باشد.
- کاهش خون رسانی به واژن.
- سندرم فلامر که در آن رگ های خونی به طور غیرعادی به محرک هایی مانند سرما و استرس واکنش نشان می دهند.
همچنین زنان سیگاری معمولا زودتر از آن هایی که سیگار نمی کشند یائسگی را تجربه می کنند. بنابراین ممکن است خشکی واژن در این گروه، در سنین پایین تر رخ دهد.
علائم خشک شدن واژن چیست؟
افراد مبتلا به آتروفی خشکی واژن یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه می کنند:
- خارش واژن
- سوزش
- درد هنگام رابطه جنسی
- ناراحتی در حین فعالیت بدنی
- ابتلا به عفونت های واژن و عفونت های مجاری ادراری
اگر خشکی به دلیل کاهش سطح استروژن باشد، ممکن است موارد زیر را نیز داشته باشند:
- سطح پایین تر ترشحات طبیعی واژن
- سفت شدن دهانه واژن
- باریک شدن واژن
این تغییرات با هم تحت عنوان دیسپارونی شناخته می شوند که به معنای آمیزش دردناک در طول رابطه جنسی است.
چگونه خشکی واژن را تشخیص دهیم؟
خشکی واژن یک مشکل بهداشتی رایج است که بسیاری از افراد را تحت تاثیر قرار می دهد و در موارد بسیاری کاملا قابل درمان است. بنابراین در صورت مشاهده علائم زیر یا سایر علائمی که نشان از تغییر در وضعیت سلامتی واژن دارد، به پزشک مراجعه کنید:
- سوزش
- خارش
- خشکی
- درد هنگام مقاربت
به احتمال زیاد پزشک درباره علائم واژن شما و تغییرات قاعدگیتان بپرسد و لگن را معاینه کند. در برخی موارد هم لازم است تست آزمایشگاهی با سواب از واژن نمونه بگیرد. با این حال هیچ آزمایشی نمی تواند آتروفی و خشکی واژن را تشخیص دهد و پزشک معمولا تشخیص را بر اساس علائم انجام می دهد.
ممکن است صحبت از چنین جزئیات شخصی خجالت آور و ناراحت کننده باشد، اما پزشکان به این نوع مکالمات عادت دارند. به یاد داشته باشید که کمک خواستن اولین قدم برای درمان خشکی واژن است.
برای از بین بردن خشکی واژن چه باید کرد؟
گزینه های درمانی مختلفی برای خشکی واژن وجود دارد که برخی بدون نسخه در دسترس هستند و بعضی دیگر را باید با نسخه پزشک تهیه کنید. پیش از هر چیز، توصیه می کنیم درمان های خانگی (به ویژه مواد مغذی) را امتحان کنید و در صورتی که بهتر نشدید، حتما به پزشک مراجعه کرده و یا از داروهای بدون نسخه استفاده کنید.
درمان های خانگی
برای درمان خشکی واژن باید تغییراتی در سبک زندگی خود به وجود آورید. برای مثال در طول روز به قدر کافی آب بنوشید و کاملا بدن خود را هیدراته نگه دارید. به طور منظم ورزش کنید و سیگار نکشید. علاوه بر این، مصرف برخی مواد غذایی تاثیر بسزایی در رفع خشکی واژن شما دارد.
برای خشکی واژن چه بخوریم؟
برای رفع خشکی واژن باید رژیم غذایی متعادلی داشته باشید. به طور مشخص برای حفظ سلامت واژن به ویژه در دوران قبل از یائسگی و حتی در زمان یائسگی مواد غذایی زیر را بیشتر در رژیم روزانه خود بگنجانید:
غذاهای سرشار از اسیدهای چرب (امگا 3) به تولید رطوبت بیشتر در واژن، کاهش خشکی واژن و افزایش جریان خون کمک می کنند. کدو تنبل خام، دانه کنجد، تخمه آفتابگردان و ماهی (ماهی آزاد، ماهی خال مخالی و ماهی تن سرشار از اسیدهای چرب هستند. همچنین مصرف غذاهای سرشار از ایزوفلاون (سویا، نخود، لوبیا فاوا، پسته، بادام زمینی و سیب) می تواند به تنظیم کاهش سطح استروژن در دوران پیش از یائسگی کمک کند. به ویژه مصرف روغن کنجد برای خشکی واژن توصیه می شود.
محبوب ترین غذا برای تقریبا تمام رژیم های تغذیه ای، سبزیجات برگ سبز است. کلم پیچ، کلم سبز، اسفناج و شاتوت می توانند از خشکی واژن جلوگیری کنند و ممکن است تحریک جنسی را افزایش دهند. همچنین ویتامین‌های A، B و E می‌توانند برای خشکی واژن موثر باشند. ویتامین های A، B و E را می توان در غذاهایی مانند سبزیجات، آجیل، دانه ها و چرب ی‌های سالم یا مکمل ها یافت.
آب زغال اخته pH واژن را تنظیم و علائم خشکی را برطرف می کند. نوشیدن آب زغال اخته برای کاهش خطر ابتلا به عفونت ادراری توصیه می شود. سیب زمینی شیرین هم سرشار از بتاکاروتن و ویتامین A است که به محافظت از دیواره های نازک رحم شما کمک مرده، بافت های عضلانی واژن را تقویت می کند و سطح استروژن را متعادل می سازد.
همچنین پروبیوتیک ها راهی عالی برای حفظ pH واژن و جلوگیری از عفونت هایی هستند که منجر به افزایش درد و تحریک واژن می شوند. نمونه هایی از غذاهای پروبیوتیک شامل ماست برای خشکی واژن و غذاهای تخمیر شده مانند ترشی، کلم ترش، چای کامبوچا و کیمچی است.
چگونه در خانه خشکی واژن را از بین ببریم؟
بسیاری از زنان برای کنترل علائم یائسگی خود از مکمل های گیاهی استفاده می کنند. با این وجود، ما استفاده از این مکمل ها را بدون مشورت کامل با پزشک پیشنهاد نمی کنیم. گیاهان ممکن است عوارض جانبی داشته باشند و نحوه عملکرد سایر داروها را تغییر دهند. برخی درمان های خانگی عبارتند از:
درمان گیاهی خشکی واژن با شاتاوری
شاتاواری، یا مارچوبه راسموسوس، یک گیاه خنک کننده آیورودا، بومی هند و از خانواده مارچوبه معمولی است. شاتاوری به دلیل استفاده تاریخی از آن به عنوان افزایش دهنده سطح هورمونی، تقویت کننده باروری و دستگاه تناسلی زنان، اغلب به عنوان «چیزی که 100 همسر دارد» ترجمه می شود. این گیاه حاوی ویتامین های A، C و پروتئین است و می توان آن را به طور منظم به عنوان چای لاته، با مخلوط کردن پودر آن با شیر نارگیل گرم یا شیر بادام مصرف کرد.
روغن گیاهی برای خشکی واژن
این روغن، سلاح مخفی خشکی واژن است. گل گاوزبان گیاهی پر از اسیدهای چرب مغذی و آنتی اکسیدان است. روغن از دانه گل گاوزبان به دست می آید. یکی از انواع اصلی اسیدهای چرب موجود در روغن گل گاوزبان GLA یا گاما لینولئیک اسید است. زمانی که GLA به صورت خوراکی مصرف شود، می تواند به کاهش علائم یائسگی از جمله خشکی پوست، گرگرفتگی و البته خشکی واژن کمک کند. همچنین دارای خواص ضد التهابی برای کمک به تسکین التهاب پوست است.
بهترین روغن برای خشکی واژن: نارگیل
روغن نارگیل سریع جذب می شود و حاوی GLA برای کمک به افزایش سطح رطوبت است. این روغن بسیار سبک و غیرچرب بوده و خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد. بنابراین می توانید از آن به عنوان لوبریکانت طبیعی استفاده کنید. فقط به خاطر داشته باشید که روغن می تواند به کاندوم های لاتکس آسیب برساند و باعث پارگی آن ها شود.
درمان های پزشکی
گزینه های زیر می تواند خشکی واژن شما را بیش از هر چیزی درمان کند. به ویژه اگر در اثر خشکی، به عفونت قارچی واژن مبتلا شدید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
کرم موضعی استروژن
یکی از گزینه ها درمان موضعی استروژن است. به این صورت که فرد می تواند کرم یا پماد استروژن را مستقیما روی ناحیه واژن بمالد تا علائم تسکین یابند. بدن فردی که از کرم موضعی استفاده می کند، در مقایسه با مصرف استروژن به عنوان قرص، استروژن کمتری جذب می کند. در نتیجه، خطر عوارض جانبی نسبتا کم است.
نمونه هایی از درمان های موضعی با استروژن عبارتند از:
- حلقه واژن (Estring): یک حلقه انعطاف پذیر به واژن وارد می شود که در آنجا به طور مداوم مقادیر کم استروژن را در بافت ها آزاد می کند. هر 90 روز باید حلقه تعویض شود.
- کرم واژینال (Estrace، Premarin): افراد می توانند از اپلیکاتور برای اعمال کرم در واژن استفاده کنند. تحقیقات نشان می دهد که کرم استروژن در مقایسه با دارونما درمان موثری برای آتروفی و خشکی واژن است.
- قرص واژینال (Vagifem): فرد باید از اپلیکاتور برای قرار دادن قرص در واژن استفاده کند.
البته تحقیقات محدودی در مورد اثرات بلندمدت استروژن موضعی وجود دارد، اما در مقایسه با درمان جایگزین هورمونی خوراکی، بی خطرتر هستند. با این وجود، زنانی که سابقه سرطان سینه دارند، باردار یا در حال شیردهی هستند یا ممکن است باردار باشند ، باید در مورد استفاده از درمان های موضعی استروژن با پزشک خود صحبت کنند. پزشک ممکن است به جای آن درمان های غیر هورمونی را توصیه کند.
درمان های بدون نسخه رفع خشکی واژن
درمان های بدون نسخه هم ممکن است به رفع خشکی واژن کمک کند. به عنوان مثال، فرد می تواند در زمان نزدیکی از روان کننده ها (لوبریکانت) برای افزایش رطوبت استفاده کند. روان کننده های مبتنی بر آب بر روان کننده های مبتنی بر روغن ارجحیت دارند، زیرا روان کننده های روغنی می توانند منجر به پاره شدن کاندوم و در نتیجه بارداری های ناخواسته شوند. همچنین فرد می تواند هر 1 تا 2 روز یک بار از مرطوب کننده های واژن استفاده کند تا رطوبت طبیعی واژن حفظ شود.
بهترین راهکار: استفاده از ژل بهداشتی
در نهایت برای از بین بردن خشکی واژن، توصیه می کنیم حتما از ژل های بهداشتی بانوان استفاده کنید. این ژل ها محیط واژن را مرطوب نگه می دارند و علاوه بر این، pH این ناحیه را متعادل می سازند؛ یعنی دقیقا برخلاف صابون ها و شوینده های بدن که سطح pH را به هم می زنند و باعث تشدید خشکی می شوند.
همچنین ژل های بهداشتی ضمن تامین رطوبت کافی، ناحیه تناسلی را کاملا ضدعفونی کرده و به کاهش علائم مانند سوزش و خارش کمک می کنند. از طرف دیگر بوی بد واژن را از بین می برند و به فرد حس تازگی و طراوت می بخشند. حتی در برخی موارد، ژل های بهداشتی اثرات روشن کنندگی دارند و می توانند به مرور زمان، تیرگی ناحیه تناسلی را برطرف کنند.
سخن پایانی
در این مقاله توضیح دادیم خشکی واژن به چه معناست و با دیدن چه علائمی باید به فکر درمان آن باشید. همچنین توضیح دادیم برای رفع این مشکل آزاردهنده، باید چه تغییراتی را در سبک زندگی خود به وجود آورید و چه گیاهانی را برای رفع علائم مصرف کنید. در نهایت هم درمان های موجود را معرفی کردیم که می توانید با مراجعه به پزشک آن ها را تهیه کرده و یا از کرم های بدون نسخه (صرفا در شرایطی که توضیح دادیم) استفاده کنید. اگر شما هم سوال یا تجربه ای در این باره و بهترین راه درمان آن دارید، خوشحال می شویم نظر خود را در بخش دیدگاه ها با ما و دیگر همراهان عزیز مجله زیبایی میس و مستر در میان بگذارید.
چه نوع ژله بهداشتی
سلام دوست عزیز
منظورتون از چه نوع ژل چیه؟ برندی رو معرفی کنیم؟